Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας

Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Libertarian Municipalism από τη Janet Biehl και Murray Bookchin. 1997.

Janet Biehl’s, H πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Libertarian Municipalism, είναι μια συνοπτική έκθεση της θεωρίας Murray Bookchin για την πολιτική δράση. Η Biehl καθιστά σαφές ότι οι ιδέες που εμφανίζονται σε αυτές τις σελίδες είναι όλες του Bookchin και ότι μόνο η άρθρωση είναι δική της. Είναι μοναδικά κατάλληλη για να το κάνει αυτό, δεδομένου ότι είναι συνεργάτης του Bookchin για περισσότερο από δέκα έτη καθώς επίσης και ότι η φιλοσοφία είναι δικαίωμά της. Το ότι η Biehl γράφει στη θέση του Bookchin είναι ένα από τα δυνατά σημεία του βιβλίου. Δανείζει μια πειθαρχία και μια σαφήνεια στη σκέψη Bookchin που είναι μερικές φορές δύσκολο να βρεθεί στα κείμενα του ίδιου του Bookchin. Ο Bookchin έχει εξαιρετική τάση για πολεμική και στα βιβλία του σωριάζει τις καταγγελίες του πολιτικού αντιπάλου ανά περίπτωση, σε τέτοιο σημείο που πολλές φορές τα γραπτά του μιλούν περισσότερο για το τι δεν πιστεύει παρά για το τι υποστηρίζει.. Σε αντίθεση, αυτό το βιβλίο επικεντρώνεται στο προκείμενο και καθένας μη γνώστης των ασήμαντων συγκρούσεων αναρχικών και οικολογικών κινημάτων θα βρει αυτό το βιβλίο ιδιαίτερα προσιτό.

Αυτό το βιβλίο βοηθά επίσης να καταστήσει τις ιδέες Bookchin προσιτές με τη συλλογή  υλικού που έχει μέχρι τώρα εμφανιστεί μόνο στα περιοδικά, σε ενημερωτικά δελτία του Bookchin, στις πράσινες σημειώσεις. Οι ιδέες που αναπτύσσονται σε αυτό το βιβλίο υπάρχουν επίσης και στο βιβλίο του Bookchin Από την αστικοποίηση στις πόλεις αλλά σε αυτό τον τόμο είναι εύκολο να χαθεί κάποιος στη μάζα των ιστορικών λεπτομερειών και να μη φθάσει ποτέ στα μαθήματα στο πώς να κάνει απελευθερωτικό δημοτικισμό στο σημερινό κόσμο.

Έτσι τι είναι απελευθερωτικός δημοτικισμός; Είναι μια θεωρία αναρχικών περί δημοκρατίας. Αλλά είναι επίσης η σύσταση του Bookchin ως προς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να πάμε για την παραγωγή της επανάστασης.

Ο απελευθερωτικός δημοτικισμός είναι ουσιαστικά αναρχικός στις αρχές του, που επισύρει τις αρχές του στις συλλήψεις αναρχικών για άμεση δημοκρατία αλλά και επάνω στις παραδόσεις και τα ιστορικά παραδείγματα που εξετάζονται όχι συχνά από άλλους αναρχικούς (αν και μερικοί αναγνώστες θα θυμηθούν την αμοιβαία βοήθεια του  Kropotkin). Ο Bookchin επιστρέφει στις αθηναϊκές ρίζες της δυτικής παράδοσης, καθώς επίσης και την έμπνευση σχεδίων από τις μεσαιωνικές πόλεις, τη Γαλλική Επανάσταση, την κοινότητα του Παρισιού και τις συνεδριάσεις των κωμοπόλεων της Νέας Αγγλίας σαν μερικές από τις πολλές στιγμές της αστικής άμεσης δημοκρατίας στην ιστορία μας. Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης τις χρήσιμες επεξεργασίες των ιδεών της διοικητικής αποκέντρωσης και της δημιουργίας ομοσπονδιών.

Εκτός από το ρόλο της ως θεωρία της αλλαγής, ο απελευθερωτικός δημοτικισμός περισσότερο πιθανώς να περιγράφει πώς μια κοινωνία αναρχικών θα λειτουργούσε πραγματικά. Σε έναν μεταβιομηχανικό κόσμο, πρέπει να αναρωτηθούμε εάν η κοινότητα αγροτών και η κολεκτίβα εργοστασίων είναι πραγματικά τα πρότυπα που ισχύουν για την επόμενη επανάσταση. Ο Bookchin μας οδηγεί προς τις ιδέες του δημοτικισμού που βασίζεται στον δημοτικό κοινοτικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου των αποφάσεων πάνω σε αυτό που παράγεται στα εργοστάσια.

Μια τέτοια μετατόπιση προς την πόλη και τον έλεγχο της γειτονιάς γίνεται επίσης απαραίτητη με την οικολογική σκέψη – η ζωή και των ατόμων και της κοινότητας επηρεάζεται από τον έλεγχο αποφάσεων πώς η ενέργεια παράγεται, την υγεία και τις περιβαλλοντικές επιδράσεις της ρύπανσης, και ποια προϊόντα γεμίζουν τις καθημερινές ζωές μας. Για τον κοινωνικό οικολόγο, αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας μέσω της ζωής μας σε σχέση με τη φύση, και μέσω της δημοκρατικής συμμετοχής, και όχι μέσω της εργασίας μας.

Σαν επαναστατική μέθοδος, ο απελευθερωτικός δημοτικισμός είναι πιο προβληματική. Ο Bookchin, ειδικά μέσω της εργασίας του στην οικολογία της ελευθερίας, έπαιξε έναν κύριο ρόλο στην κίνηση του σύγχρονου αναρχισμού μακριά από μια απλή αντίθεση στο κράτος και προς μια αντίθεση σε όλες τις μορφές κυριαρχίας. Σε αντίθεση, ο απελευθερωτικός δημοτικισμός δεν έχει ένα σαφές πρόγραμμα για το κράτος, επίσης έχει ένα δυσδιάκριτο πρόγραμμα για την αντικατάσταση της κεφαλαιοκρατίας, και σχεδόν καμία συμβολή που έχει να κάνει με την πάλη ενάντια σε άλλες μορφές κυριαρχίας. Θα φαινόταν ότι ο απελευθερωτικός δημοτικισμός δεν έχει τίποτα να μάθει από τη σύγχρονη αριστερή σκέψη και αυτό που προτάσσει είναι ένα πρόγραμμα που αφορά το 19^ο αιώνα και τη διεκδικήσει της δημόσιας σφαίρας από το κράτος.

Ζούμε σε έναν χρόνο της παγκοσμιοποίησης, στον οποίο οι εταιρίες γίνονται ισχυρότερες από τα έθνη. Δικός μας είναι ένας χρόνος στον οποίο η περίπλοκη προπαγάνδα και η χρήση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας είναι ισχυρότερα όπλα για τον κοινωνικό έλεγχο από τις συσκευές αστυνομίας του κράτους. Αλλά δεν υπάρχει καμία προσπάθεια σε αυτό το βιβλίο να αντιμετωπιστούν αυτές οι νέες πραγματικότητες, ούτε να ενσωματωθούν οι προσπάθειες εκείνων που έχουν αρχίσει να δίνουν αποτελεσματικές απαντήσεις. Βεβαίως δεν υπάρχει κανένα παράδειγμα που προέρχεται από το σημερινό αστικό ακτιβισμό, ούτε για να παρέχει ένα πλαίσιο διαβίωσης που να μεταχρονολογεί την κοινότητα του Παρισιού. Αυτή η απόσυρση από τη σύγχρονη σκηνή δίνει στην πολιτική της κοινωνικής οικολογίας έναν παράξενο τόνο της αποσύνδεσης και της αφέλειας.

Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η απουσία οποιασδήποτε συζήτησης για το ρατσισμό, το σεξισμό, την πολιτική ταυτότητα, τον ακτιβισμού των μέσων, κ.λπ., οφείλεται στους περιορισμένους σκοπούς του βιβλίου. Αλλά κατά την ανάγνωση του κειμένου κάποιος αποκτά το συναίσθημα ότι αυτός ο αποκλεισμός είναι σκόπιμος, ένα συναίσθημα που ενισχύεται μόνο από μια συνειδητοποίηση της στάσης του Bookchin απέναντι σε άλλα ρεύματα του σύγχρονου αναρχισμού και του ακτιβισμού. Απλά τεθειμένοι, είναι όλοι σάπιοι, και μοιραία αλλοιωμένοι από αστικό τρόπο ζωής.

Είναι εδώ ότι μπορούμε να βρούμε μια εξήγηση για την απουσία ενός απελευθερωτικού σοσιαλιστικού κινήματος. Αυτές οι ιδέες ήταν στο δημόσιο χώρο για δέκα έτη τώρα, αλλά έχουν υπάρξει μόνο άκαρπες και δοκιμαστικές προσπάθειες να εφαρμοστούν. Οι ιδέες του Bookchin είναι  αρκετά ισχυρές και αξίζουν περισσότερα αλλά τις έχει καταστήσει ,ο ίδιος, αποστειρωμένες και ηθοπλαστικές. Χειρότερα, έχει εργαστεί σκληρά ώστε να αλλοτριώσει το φυσικό ακροατήριο του βιβλίου του καθιστώντας ξεκάθαρο στους ακτιβιστές που έχουν την ικανότητα και την πείρα που χρειάζεται ώστε να εφαρμοστούν αυτές οι ιδέες ότι δεν είναι καθόλου ευπρόσδεκτοι στη δική του εκδοχή περί απελευθερωτικού δημοτικισμού.

Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Απελευθερωτικός Δημοτικισμός είναι, εν τούτοις, ένας άριστος εγχυτήρας και, σε 176 σελίδες, και μια γρήγορη εισαγωγή σε αυτό το ρεύμα της σκέψης αναρχικών. Αλλά θα χρειαστεί και άλλους διανοητές πέρα από τον Bookchin και τη Biehl για να ξαναζήσει και να επικρατήσει.