Αξέχαστη ως η πλέον δυσοίωνη ημέρα μπορεί να μείνει η χθεσινή στην ιστορία της χώρας, καθώς η κυβέρνηση από τη μια βάζει χέρι σε δώρα Πάσχα, Χριστουγέννων, επιδόματα και συντάξεις και από την άλλη αυξάνει τους φόρους για το σύνολο των πολιτών.

Το κοινωνικό σοκ που προκάλεσαν οι αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου θα αρχίσουν να γίνονται άμεσα αισθητές -και συγκεκριμένα από σήμερα- για το σύνολο των πολιτών και όχι μόνον των «εχόντων και κατεχόντων», ενώ η εισοδηματική πολιτική έχει αναδρομική ισχύ από την 1η του έτους.

Στις πιέσεις των Βρυξελλών και των διεθνών αγορών, η κυβέρνηση αποφάσισε να πει «ναι» σε μόνιμου χαρακτήρα μέτρα ξεπερνώντας την κόκκινη γραμμή και χωρίς να έχει εξασφαλίσει ουσιαστική βοήθεια από τους κοινοτικούς εταίρους. Γι’ αυτό παραμένει πάντα ανοιχτό το ενδεχόμενο του ΔΝΤ.

Στα 11,5 δισ. ευρώ, του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχουν προστεθεί σχεδόν 5,5 δισ. ευρώ ήτοι συνολικά 17 δισ. ευρώ έως σήμερα. Και αυτά τα μέτρα είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Ο στόχος είναι να πιαστούν 9,8 δισ. ευρώ ώστε το έλλειμμα να πέσει στο 8,7% από 12,7% τέλη 2009. Κυβερνητικοί παράγοντες μιλούν όχι απλώς για επίτευξη του στόχου αλλά και για ενδεχόμενη περαιτέρω μείωση του ελλείμματος κατά 2-2,5%. Την τελευταία λέξη θα την πει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν θα μας κρίνει στις 15 Μαΐου, παρότι ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου δηλώνει από τώρα πως «το κεφάλαιο “μέτρα” έχει κλείσει».

Σε νέα δοκιμασία μπαίνουν τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, καθώς βλέπουν όχι μόνο να μειώνονται (7-8% κατά μέσο όρο για δημοσίους υπαλλήλους) τα εισοδήματά τους, αλλά και να πληρώνουν περισσότερους φόρους ακόμα και για τα καθημερινά βασικά είδη ανάγκης. ΕΛ.Κ.

3 δισ. φόρων, ελάχιστα σοσιαλιστικών

Με την πλέον άδικη διάχυση των φόρων σε όλα τα εισοδηματικά στρώματα η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει έσοδα σχεδόν 3 δισ. ευρώ στα ταμεία του Δημοσίου.

 Η αύξηση του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε καύσιμα και ηλεκτρικό είναι η αρχή ενός κύκλου ανατιμήσεων σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, ενώ αποτελεί ένα ακόμα βαρύ πλήγμα για τα μεσαία και χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, που αντιμετωπίζουν τη συνεχή επιδείνωση του επιπέδου διαβίωσής τους.

Η κυβέρνηση, ξεχνώντας τις υποσχέσεις της περί επιβάρυνσης «εχόντων και κατεχόντων», αποφάσισε να επιβαρύνει φορολογικά το σύνολο των πολιτών και επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις με την επιβολή έκτακτης εισφοράς σε εισοδήματα (και πάλι κυρίως μισθωτών και συνταξιούχων) άνω των 100.000 ευρώ και σε ακίνητα αξίας άνω των 5 εκατ. ευρώ. Εν τούτοις το βασικό χτύπημα κατά της φοροδιαφυγής έχει αργήσει 5 μήνες!

Το μόνιμου χαρακτήρα φορολογικό πακέτο μέτρων αξίας 2.974 εκατ. ευρώ (για 2,4 δισ. ευρώ μιλάει το υπουργείο), που αποφάσισε χθες το υπουργικό συμβούλιο και ισχύει από σήμερα, περιλαμβάνει:

1 Αύξηση 10% των συντελεστών ΦΠΑ που διαμορφώνονται σε 21% (από 19%), 10% (9%) και 4,5% (5%).

2 Αύξηση μέχρι 15% ΕΦΚ σε καύσιμα, με το φόρο στη βενζίνη να αυξάνει 0,08 ευρώ ανά λίτρο και το πετρέλαιο κίνησης 0,03 ευρώ ή στην τελική τιμή πώλησης κατά 0,10 ευρώ και 0,04 ευρώ, αντίστοιχα. Ο ΕΦΚ διαμορφώνεται σε 610 ευρώ για αμόλυβδη βενζίνη και 382 ευρώ για πετρέλαιο έναντι 530 ευρώ και 352 ευρώ αντίστοιχα, που είχε αυξηθεί προ μηνός. Και εφάπαξ φόρος στα αποθέματα πετρελαίου.

65% στα τσιγάρα – 32% στα πουράκια

3 Αύξηση του ΕΦΚ στα τσιγάρα στο 65% από 63% (ελάχιστο ποσό είσπραξης 78 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα), με την τελική τιμή να φτάνει στα 4,20 ευρώ για το πακέτο των 3,20 ευρώ. Για πούρα και σιγκαρίλος αυξάνει στο 32% επί τιμής λιανικής και για καπνό 67%.

4 Αύξηση 20% ΕΦΚ στα ποτά (1.884 ευρώ ανά εκατόλιτρο άνυδρης αιθυλικής αλκοόλης), με την τιμή πώλησης της φιάλης να αυξάνει 1,20 ευρώ για ακριβά ποτά και 0,60 ευρώ για ούζο και τσίπουρο.

«Κατακεφαλιά» στο ρεύμα

5 Επιβολή ΕΦΚ στο ηλεκτρικό ρεύμα και συγκεκριμένα 2,5 ευρώ ανά μεγαλοβατώρα για επιχειρήσεις και 5 ευρώ για οικιακή κατανάλωση, που τίθεται σε ισχύ από 2 Μαΐου, καθώς τότε εκτιμάται ότι θα εκδοθούν οι σχετικοί λογαριασμοί για τους καταναλωτές.

6 Καταργείται η απαλλαγή στον ΕΦΚ ντίζελ που χρησιμοποιεί η ΔΕΗ για παραγωγή ενέργειας.

7 Επιβάλλεται συντελεστής πολυτελείας 10% έως 30% σε διάφορα προϊόντα, όπως αυτοκίνητα, κοσμήματα, δερμάτινα κ.λπ. Ειδικά στα αυτοκίνητα ο συντελεστής ενεργοποιείται από εργοστασιακή αξία άνω των 17.000 ευρώ και στα μεταχειρισμένα από χονδρική τιμή άνω των 10.000 ευρώ, ενώ επιβαρύνονται και δερμάτινα είδη (παπούτσια, τσάντες, ρούχα κ.λπ.).

8 Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά 1% σε εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ που αποκτήθηκαν το 2009. Το σημείωμα πληρωμής θα αποσταλεί το φθινόπωρο και αμέσως μετά την εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος. Επί παραδείγματι ο έχων εισόδημα 110.000 θα πληρώσει μόνο 1.100 ευρώ ή ο έχων 200.000 ευρώ εισφορά 2.000 ευρώ.

21% σε ακίνητα άνω των 5 εκατ. ευρώ

9 Συμπληρωματικά των μέτρων αυτών έρχεται η επιβολή έκτακτης εισφοράς 2% σε ακίνητα αξίας άνω των 5 εκατ. ευρώ, που θα πληρώνεται κάθε χρόνο στη διάρκεια της τριετίας 2010-2011.

10 Με το φορολογικό, του οποίου το πρώτο μέρος (φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων) ανακοινώνεται πιθανότατα αύριο, προβλέπεται η καθιέρωση ανώτατου φορολογικού συντελεστή 45% για το τμήμα του εισοδήματος άνω των 100.000 ευρώ, βάσει της φορολογικής κλίμακας. Οι αυξήσεις φόρων ξεκινούν από 6,1% για εισοδήματα 120.000 ευρώ και κλιμακώνονται σε 11,2% για εισοδήματα 500.000 ευρώ.

11 Επανέρχεται στο 2% από 0,1% το τέλος χρήσης ραδιοσυχνοτήτων για τα Μέσα Ενημέρωσης.

12 Στο 15% από 10% που είχε ανακοινωθεί αρχικά ο φόρος στα ακίνητα των off shore έναντι 3% σήμερα.

http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=137789

Παρόλα αυτά το ποσοστό του χρέους των νοικοκυριών ολοένα και μεγαλώνει, φτάνοντας σε επίπεδα συναγερμού, και ταυτόχρονα η βιομηχανική παραγωγή είτε παραμένει σταθερή είτε μειώνεται. Σήμερα τα αμερικανικά εργοστάσια δουλεύουν μόνο κατά το 74% της συνολικής τους παραγωγικής ικανότητας, το οποίο αποτελεί ιστορικό ρεκόρ. Με τέτοια υποαπασχόληση παραγωγικών συντελεστών, υπάρχουν πολύ λίγες καινούργιες επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στην ενδοχώρα , οι περισσότερες πηγαίνουν προς την Κίνα.

Η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα συνεχίζει να στηρίζεται σε ξένα χρήματα προκειμένου να στηρίξουν την καταναλωτική φούσκα, με μικρά επιτόκια. Εάν τα ξένα κεφάλαια που εισρέουν στην Αμερικανική οικονομία και σήμερα ανέρχονται σε 2.5 δις ημερήσια, σταματούσαν, η Κεντρική Τράπεζα θα αναγκαζόταν να αυξήσει τα επιτόκια προκειμένου να κάνει την Αμερική ελκυστικότερη στις επενδύσεις. Μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Πρώτα στην κατανάλωση που βασίζεται στο χρέος, μετά στις υποθήκες (στεγαστικά δάνεια), στα επιτόκια των πιστωτικών καρτών, στα δάνεια για αγορά αυτοκινήτων και γενικότερα σε όλη την οικονομία. Τα υψηλότερα επιτόκια θα οδηγούσαν την Αμερικανική οικονομία ταχύτερα και περισσότερο σε ύφεση. Είμαστε ένα βήμα πριν αυτό να συμβεί.

Υπάρχει ένα όριο στο ποσοστό δανεισμού που θα μπορούσαν να έχουν τα Αμερικανικά νοικοκυριά , έτσι ώστε να συνεχίσει να δουλεύει η Αμερικανική οικονομία.

Δεν θα μπορέσει ποτέ να επανέρθει η Αμερικανική οικονομία εάν σκάσει η καταναλωτικά φούσκα που βασίζεται σε δανεικά.

Το συνολικό χρέος των Αμερικανικών νοικοκυριών τον Ιούνιο άγγιξε τα 8.7 τρις δολάρια, ποσό που είναι διπλάσιο από αυτό που υπήρχε το 1994. Τα νοικοκυριά έχουν αρχίσει να κάνουν μακροχρόνιες συμφωνίες όσο αφορά την αγορά ακόμη και βασικών καταναλωτικών προϊόντων , όπως είναι τα αυτοκίνητα και τα στεγαστικά. Ο μέσος όρος για τέτοιου είδους δάνεια είναι 60.7 μήνες. Σε αυτό το σημείο ο κίνδυνος είναι να σταματήσουν οι καταναλωτές να αγοράζουν με αποτέλεσμα η βιομηχανική παραγωγή να πέσει και άλλο. Η συνέπεια μιας τέτοιας στάσης θα είναι ακόμη μεγαλύτερη ανεργία. Αλλά όχι μόνο αυτό. Η παραγωγή θα μεταφερθεί στην Κίνα.

Πλησιάζουμε σε μια τέτοια κατάσταση. Τις περασμένες εβδομάδες τα Αμερικανικά επιτόκια αυξήθηκαν σημαντικά και οι ιδιοκτήτες κρατικών ομολόγων άρχισαν να τα πωλούν μαζικά γνωρίζοντας ότι θα ξεσπάσει μεγάλη κρίση από αυτή την αύξηση, έτσι προσπαθούν να κερδίσουν τώρα που μπορούν ακόμη να πάρουν τα χρήματά τους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εκδώσει οδηγία που λέει ότι πρέπει να σταματήσουν οι επενδύσεις σε Αμερικανικά Κρατικά ομόλογα.

Το βασικό πρόβλημα αυτής της διαδικασίας δημιουργίας ενός ολοένα και μεγαλύτερου εσωτερικού και εξωτερικού χρέους προκειμένου να στηριχθεί η Αμερικανική οικονομία είναι ότι μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή των θεμελιωδών βιομηχανικών κλάδων της Αμερικής. Που δεν είναι άλλοι από τις κατασκευές και την υψηλή τεχνολογία. Ανώτατος Αμερικανός διπλωμάτης σε συνέδριο τον Ιούνιο προειδοποίησε ότι αυτή η τακτική που ακολουθούν θα οδηγήσει στην καταστροφή την μεσαίας τάξης και της εγχώριας βιομηχανίας, που έχει αρχίσει να πηγαίνει σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία που είναι αισθητά πιο φτηνές χώρες. Σήμερα μόνο το 11% του εργατικού δυναμικού στην Αμερική απασχολείται στην βιομηχανία σε αντιδιαστολή με το 1970 που το ποσοστό ήταν 30%. Η μετα-βιομηχανική Αμερική είναι μια φούσκα έτοιμη να εκραγεί.

Η Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών προειδοποίησε την Κίνα για το ποσοστό των εμπορικών συναλλάγων σε σχέση με την Αμερική σε μια προσπάθεια να την πιέσουν έτσι ώστε να υποτιμήσουν τα νόμισμά της, έτσι ώστε να σταματήσουν την αυξημένη ροή δολαρίων προς την Κίνα αλλά και να προασπίσουν την εθνική τους παραγωγή. Μια τέτοια τακτική όμως είναι πολύ επικίνδυνη. Και αυτό γιατί η Κίνα έχει στην κατοχή της 340 δις δολάρια Αμερικανικών ομολόγων. Και η Αμερική χρειάζεται συνέχεια τους Κινέζους να αγοράζουν χρέος προκειμένου να στηρίζεται το έλλειμμά της.

Όλο αυτό μοιάζει σαν να έχει η Αμερική εγκλωβιστεί στο δικό της σχέδιο. Οι εταιρίες υψηλής τεχνολογίας αλλά και άλλες βασικές βιομηχανικές μονάδες ήδη έχουν εγκατασταθεί σε χώρες όπως είναι η Κίνα και η Ινδία. Εάν η Αμερική εξακολουθήσει να πιέζει αυτές τις χώρες να περιορίσουν τις εξαγωγές τους προς αυτή ρισκάρει να σταματήσουν αυτές οι χώρες να την χρηματοδοτούν. Ποίος θα αγοράζει Αμερικανικό χρέος; Οι ιδιωτικοί θεσμικοί επενδυτές συνέχεια προσπαθούν απεγνωσμένα να ξεφορτωθούν τα Αμερικανικά κρατικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους. Μόνο χώρες όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία μπορούν κα κάνουν τόσο μεγάλες αγορές χρέους.

Η Αμερική προκάλεσε τον πόλεμο στο Ιράκ όχι από μια ανάγκη επίδειξης στρατιωτικής δύναμης αλλά από μια ανάγκη εσωτερικής οικονομικής αδυναμίας.

Ο στρατηγικός ρόλος του Πετρελαίου, των Τροφίμων και του Χρήματος.

Υπάρχουν πολλές δικαιολογίες για την πραγματοποίηση ενός πολέμου. Οι περισσότεροι από εμά είμαστε μάρτυρες σε τέτοιου είδους πολιτικές δικαιολογίες περί άξονα του κακού και άλλων. Ανεξάρτητα από όλα αυτά όμως η Αμερικανική οικονομική ηγεμονία σε αυτό το διαταραγμένο για το δολάριο σύστημα εξαρτάται συνεχώς από την υποστήριξη που έχει η Αμερική από τις άλλες χώρες προκειμένου να χρηματοδοτεί το χρέος της. Αυτός είναι και ο πραγματικός λόγος που οι απειλές τις Αμερικής προς τρίτες χώρες συνεχώς αυξάνονται. Η Ευρώπη πρέπει να αποσυρθεί από τις αγορές του τρίτου κόσμου, ενώ η Ιαπωνία πρέπει να βοηθήσει περισσότερο όπως κάνει τώρα η Κίνα.

Ακόμη και οι ίδιοι οι Αμερικανοί πρέπει να δεχτούν ότι το συνταξιοδοτικό τους σύστημα έχει πρόβλημα και ότι μπορεί να μην πάρουν σύνταξη ποτέ. Προκειμένου το δολάριο να συνεχίσει να είναι ισχυρό οι Αμερικάνοι πρέπει να βρούν νέες πηγές χρηματοδότησης για αυτούς. Πράγμα που σημαίνει πολέμους και αποσταθεροποίηση σε παγκόσμια κλίμακα.

Αυτός είναι και ο λόγος που οι διεστραμμένοι εγκέφαλοι στην Washington προσπαθούν να επιβάλλουν στρατιωτικό έλεγχο σε όλες τις στρατηγικού χαρακτήρα πηγές. Όλος ο υπόλοιπος κόσμος αποτελεί πλέον μια διευρυμένη απειλή για τους Αμερικανούς. Και αυτό γιατί πλέον όλοι ξέρουν πόσο ευάλωτο έχει γίνει το δολάριο.

Εξάλλου από παλιό υπουργού των Αμερικάνων έχει λεχθεί:

“Όποιος ελέγχει τα τρόφιμα ελέγχει τον τον πληθυσμό, όποιος ελέγχει το πετρέλαιο ελέγχει ολόκληρες ηπείρους, αλλά όποιος ελέγχει το νόμισμα ελέγχει ολόκληρο τον κόσμο”.

Αύξηση της τάξης του 4,6% στα καθαρά κέρδη 9μήνου ανακοίνωσε ο όμιλος EFG Eurobank, παρά την αρνητική επίδραση της διεθνούς χρηματοοικονομικής κρίσης.

Ειδικότερα, τα κέρδη του ομίλου της Eurobank διαμορφώθηκαν στα 647 εκατ. ευρώ στο 9μηνο του 2008 έναντι 618 εκατ. ευρώ που είχε καταγράψει την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Επίσης, ο όμιλος σημείωσε ενίσχυση των οργανικών του κερδών κατά 17,9% στα 560 εκατ. ευρώ, από 475 εκατ. ευρώ πέρσι και σημαντική αύξηση των καταθέσεών του κατά 42,5% σε ετήσια βάση, ενώ η κεφαλαιακή του επάρκεια διαμορφώθηκε στο 11%. Αναλυτικότερα και σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της Eurobank, iδιαίτερα θετικά ήταν τα αποτελέσματα στο εξωτερικό, με τα καθαρά κέρδη από τη «Νέα Ευρώπη» να υπερτριπλασιάζονται και να ανέρχονται σε 135εκ. ευρώ, από 42εκ. ευρώ το περσινό εννεάμηνο, συνεισφέροντας κατά 20,8% στη συνολική κερδοφορία του Ομίλου, από μόλις 6,6%  πέρυσι.Τόσο οι χορηγήσεις προς επιχειρήσεις όσο και οι χορηγήσεις προς νοικοκυριά αυξήθηκαν κατά 31% σε ετήσια βάση και ανήλθαν σε 30δισ. ευρώ και 26,5δισ. ευρώ αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Όμιλος Eurobank EFG δεν έχει καμία έκθεση σε δάνεια μειωμένης εξασφάλισης ή άλλα «τοξικά προϊόντα», ενώ η έκθεση στον κλάδο της ναυτιλίας παραμένει περιορισμένη (655εκ. ευρώ). Σε επίπεδο κερδοφορίας, τα αποτελέσματα ήταν πολύ θετικά σε όλες τις χώρες εκτός Ελλάδας: Στη Βουλγαρία, τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε 56 εκ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 78,8%, ενώ στη Ρουμανία και στη Σερβία υπερδιπλασιάστηκαν και διαμορφώθηκαν σε 35 εκ. ευρώ και 29 εκ. ευρώ αντίστοιχα.  Στην Πολωνία τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, δύο μόλις χρονιά μετά την έναρξη εργασιών στη χώρα. Τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε  16 εκ. ευρώ, έναντι ζημιών πέρυσι, ενώ το χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων ξεπέρασε τα 4δισ. ευρώ.  Παρά τις αντίξοες συνθήκες στις κεφαλαιαγορές, τα αποτελέσματα της τράπεζας και της χρηματιστηριακής στην Τουρκία ήταν ιδιαίτερα θετικά, με τα καθαρά κέρδη να διαμορφώνονται σε 22εκ. ευρώ.  Τέλος, στην Κύπρο οι εργασίες ήταν κερδοφόρες το Γ’ τρίμηνο του έτους, ένα μόλις χρόνο μετά την έναρξη δραστηριοποίησης στη χώρα

Επίσης

Ο κορυφαίος ευρωπαϊκός πετρελαϊκός όμιλος Royal Dutch Shell ανακοίνωσε άνοδο στα κέρδη γ’ τριμήνου της τάξης του 22% καθώς το ράλι των τιμών στα καύσιμα υπερίσχυσε της μείωσης της παραγωγής στη Νιγηρία και στον Κόλπο του Μεξικού.

Πιο αναλυτικά, τα καθαρά κέρδη της Shell ανήλθαν στα 8,45 δισ. δολάρια, ενώ εξαιρουμένων εκτάκτων αναγκών έφθασαν στα 8,04 δισ. δολάρια. Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν τις προβλέψεις των οικονομικών αναλυτών, οι οποίοι τοποθετούσαν τα κέρδη στα 7,22 δισ. δολάρια.

Επίσης

Τα μεγαλύτερα κέρδη τριμήνου στην ιστορία των ΗΠΑ, παρουσίασε η Exxon MobilΤα μεγαλύτερα κέρδη τριμήνου στην ιστορία των ΗΠΑ παρουσίασε η Exxon Mobil στο τρίτο τρίμηνο του έτους, κυρίως λόγω των τιμών ρεκόρ που σημείωσε, μέσα στο έτος, το πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές.
Τα έσοδα της Exxon Mobil ανήλθαν στα 14,83 δισ. δολάρια στο τρίτο τρίμηνο του έτους, αυξημένα κατά 60% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2007. Οι πωλήσεις της εταιρείας αυξήθηκαν κατά 35%, στα 137,74 δισ. δολάρια, την ίδια περίοδο, σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας με έδρα το Χιούστον του Τέξας.
Το προηγούμενο ρεκόρ εσόδων της Exxon Mobil είχε σημειωθεί στο δεύτερο τρίμηνο του 2008, καθώς τα έσοδα της για το συγκεκριμένο διάστημα είχαν ανέλθει στα 11,7 δισ. δολάρια.

Μπορεί να βγεί κάποιο συμπέρασμα από τα παραπάνω; Ίσως και ναι. Αλλά ποιο θα είναι αυτό; Μας κοροϊδεύουν όλοι ή μήπως αυτές οι εταιρίες αποτελούν την εξαίρεση. Μάλλον το πρώτο θα λέγαμε. Και γιατί; Μα φυσικά γιατί η παραγωγή αποτελεί μια αλυσίδα. Οι εταιρίες αυτές δεν θα μπορούσαν να εμφανίζουν τα κέρδη που εμφανίζουν αν υπήρχε πραγματική κρίση. Έχει καμία συμφωνία η εικόνα που διαβάζουμε παραπάνω με την εικόνα που παρουσιάζει για παράδειγμα η eurobank στο χρηματιστήριο; Δεν νομίζουμε. Η παραπάνω εικόνα είναι η πραγματική κατάσταση. Κέρδη , κέρδη και πάλι κέρδη. Τι ακούμε όμως όλοι μας. Κρίση , κρίση και πάλι κρίση. Γιατί; Για να συνεχίσουν να έχουν όλοι ακόμη μια φορά να εμφανίζουν την ίδια εικόνα. Τα κέρδη που διαβάζουμε παραπάνω έχουν να κάνουν με τον πραγματικό κύκλο εργασιών. Την παραγωγή και την πώληση των πραγματικών προϊόντων τους που εμπεριέχουν ένα τεράστιο ποσοστό κέρδους. Τι συμβαίνει στο χρηματιστήριο; Αδιάφορο. Η πραγματικότητα εκεί δεν έχει να κάνει με την ίδια παραγωγή αλλά με τις προσδοκίες κερδών από άλλες επιχειρήσεις. Έτσι ακριβώς δουλεύει ο καπιταλισμός και ο θεσμός του χρηματιστηρίου. Ποιος μπορεί να λειτουργήσει πιο έξυπνα και να κλέψει τα χρήματα από την τσέπη του άλλου. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν ο άλλος δεν καταφέρνει να παράξει αρκετά ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που έχουν οι άλλοι γι αυτόν. Τότε υπάρχει το πρόβλημα. Το ότι οι εταιρίες περιμένουν να έχουν κέρδη (αδιάφορο από πού) και για κάποιον λόγο αυτά δεν έρχονται τότε υπάρχει πρόβλημα. Μόνο που δεν είναι πρόβλημα που αφορά όλο τον κόσμο αλλά μόνο τους διαχειριστές των προσδοκιών των εταιριών.

Συμπερασματικά. Η τσέπη μας δεν έχει καμία σχέση με την τσέπη των καπιταλιστών. Τα χρήματα που μπαίνουν στη δική τους δεν είναι άλλα από αυτά που βγαίνουν από τη δική μας ή ακόμη καλύτερα από αυτά που δεν έρχονται ποτέ στη δική μας. Το κράτος δεν κάνει τίποτε άλλο από το υποστηρίζει την αναπαραγωγή αυτής της κλοπής προσπαθώντας να εξασφαλίσει τη δική του επιβίωση. Η πραγματική κρίση του καπιταλισμού θα έρθει όταν καταρρεύσει το χρήμα και το κράτος που το νομιμοποιεί.

Με δεδομένο ότι η φετινή θλίψη , όσο αφορά την οικονομία έχει εξαπλωθεί και πέρα από τη Wall Street καταπίνοντας το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας, το περίγραμμα της κουβέντας και του προβληματισμού για την οικονομική κρίση έχει διευρυνθεί πάρα πολύ. Η συζήτηση πρώτα αφορούσε μόνο τα δάνεια και τις επισφαλείς εξοφλήσεις. Στη συνέχεια όμως το θέμα άλλαξε μορφή περιλαμβάνοντας μια γενικότερη θεώρηση για το καπιταλιστικό μοντέλο και την ελεύθερη αγορά ως ορθόδοξη λειτουργία. Η κουβέντα δεν έχει πάρει σε όλες τις περιπτώσεις επικριτικό χαρακτήρα. Η φράση «Η ελεύθερη οικονομία είναι τελειωμένη» ανήκει στον Γάλλο πρόεδρο Σαρκοζί και ακούστηκε σε μια πολύ πρόσφατη ομιλία του. Επίσης στον ίδιο ανήκει και η επισήμανση ότι «Η παντοδύναμη αγορά που πάντα ξέρει το καλύτερο έχει τελειώσει».

Οι συγκεκριμένες φράσεις αποτελούν μια πάρα πολύ καλή περίληψη για το συμβαίνει τον τελευταίο καιρό. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες οι οποίες έχουν υιοθετήσει μέχρι τώρα μια προσέγγιση μη παρέμβασης τώρα έχουν αναλάβει πρωτοφανείς αποφάσεις παρέμβασης ιστορικής σημασίας. Είναι πάρα πολύ εύκολο να βρούμε σε διάφορα σημεία στο internet το μέγεθος και το είδος των κατά χώρα αποφάσεων για παρέμβαση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι περισσότερες δυτικές χώρες, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν χρηματοδοτήσει τράπεζες χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μερικής κρατικοποίησης. Ένας άλλος αριθμός χωρών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι Ηνωμένες Πολιτείες , ανέλαβαν τα πιο δραστικά μέτρα αγοράζοντας μετοχές κατευθείαν από τις ίδιες τις εταιρίες. Άλλες χώρες διάλεξαν διαφορετικές μορφές παρέμβασης των οποίων η γκάμα εκτίνεται από την εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων μέχρι τη χρηματοδότηση για τη συνέχιση του δανεισμού, ενίσχυση δηλαδή της ρευστότητας μέσω των τραπεζών έτσι ώστε τα επιτόκια, το κόστος του δανεισμού, να μείνει χαμηλό.

Η εικόνα του καλπάζοντος καπιταλισμού και των τεράστιων επενδυτικών τραπεζών οι οποίες αναπτύχθηκαν από τις απορυθμισμένες αγορές αποδείχτηκαν ανίκανες να χειριστούν τα προνόμια που απέκτησαν και αναγκάστηκαν να μετατραπούν σε Τραπεζικά Εταιρικά Σχήματα Συμμετοχών και Επενδύσεων. Στο μεταξύ τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Αγγλία εθνικοποίησαν όλες τις εταιρίες που είχαν σαν αντικείμενο την αγορά των υποθηκών, μια κίνηση που πολλοί οικονομολόγοι αλλά και κυβερνητικοί παράγοντες δεν είδαν και με πολύ καλό μάτι, γιατί το θεώρησαν υπερβολικό παρεμβατισμό. Από την άλλη πλευρά υπήρχαν και αυτοί που θεώρησαν ότι μια τέτοια κίνηση ήταν επιβεβλημένη. Οι αγορές των Ηνωμένων Πολιτειών καθώς υποχωρούσαν παρέσυραν και τον έλεγχο που προσπάθησε να ασκήσει στο εξωτερικό. Σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες της Αμερικής αναφέρετε ότι η σημερινή κρίση υπονομεύει σημαντικά την αξιοπιστία της Washington όταν αυτή προσπαθεί να παίξει το ρόλο του υπερασπιστή για τον παγκόσμιο καπιταλισμό.

Το θέαμα ενός καπιταλισμού σε κρίση, κατά πολύ αδιανόητο πριν από λίγο καιρό, έχει προωθήσει ένα σκεπτικισμό όσο αφορά τις πιο θεμελιώδεις πτυχές της μοντέρνας οικονομικής θεωρίας. Έχει επαναφέρει το πρόταγμα του Κέυνς, ενός βρετανού οικονομολόγου που έζησε την εποχή του μεγάλου οικονομικού κραχ, ο οποίος λέει ότι οι ελεύθερες αγορές δεν “αυτοδιορθώνονται” και ότι η κρατική παρέμβαση πάντα θα είναι απαραίτητη για να εγγυάται ότι τα κέρδη θα διαχέονται ξανά στην οικονομία και κατ επέκταση ένα μέρος αυτών θα γίνεται κοινωνικός πλούτος. Ο Κευνς σε καμία περίπτωση δεν ήταν εναντίων του καπιταλισμού, το αντίθετο ήλπισε ότι η κυβερνητική παρέμβαση θα στήριζε το κεφαλαιοκρατικό σύστημα ενάντια στις υπερβολές και με αυτόν τον τρόπο θα συντηρούσε τις θετικές πτυχές του συστήματος. Η Κευνεσιανή θεωρία του κρατικού παρεμβατισμού είναι στον αντίποδα σε σχέση με αυτή του Χαιεκ, του οποίου η προσέγγιση για ολοένα και περισσότερο κρατικό παρεμβατισμό είχε κερδίσει πάρα πολλούς οπαδούς τις τελευταίες δεκαετίες. Είναι πάρα πολύ εύκολο να δούμε σήμερα ότι μερικά οι απόψεις του Κέυνς έχουν περάσει παντού. Ακόμα και στα οικονομικά σχέδια του Μπάρακ Ομπάμα για παράδειγμα.

Οι πολιτικές επιπτώσεις αυτής της ιδεολογικής μετατόπισης παραμένουν ασαφείς, αλλά μάλλον όλα θα ξεκαθαρίσουν μέσα στο Νοέμβριο, όπου θα γίνουν αλλεπάλληλες συζητήσεις ανάμεσα στους πολιτικούς του κόσμου. Όπως είδαμε όλοι το μοναδικό πράγμα που παρέμεινε από αυτές τις συζητήσεις ήταν η οικονομική βοήθεια προς τις τράπεζες οι οποίες εξακολουθούν να αντιστέκονται μια και δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να δεχτούν κανενός είδους έλεγχο. Βοήθεια για μια τράπεζα σημαίνει μειωμένη αξιοπιστία και άρα μειωμένα κέρδη στην αγορά. Το κράτος όσο και αν θέλει δεν μπορεί να παρέμβει σε τραπεζικά καταστήματα δηλαδή μαγαζιά τα οποία δεν έχουν κανένα πρόβλημα, όπως είναι τα ελληνικά. Οι τράπεζες έχοντας αποκτήσει «κρατικά θέλοντος» την αποκλειστικότητα ελέγχου της χρηματικής ροής δεν θέλουν καμία παρέμβαση στην κότα με τα χρυσά αυγά. Αυτές και μόνο αυτές καθορίζουν τα επιτόκια. Και το μυστικό είναι ακριβώς αυτό. Οι τράπεζες θέλουν να καθορίζουν το κόστος του χρήματος όπως λέγεται διαφορετικά το επιτόκιο , όχι σύμφωνα με αυτό που ισχύει για τη δική τους σχέση με τα εθνικές τράπεζες αλλά σύμφωνα με αυτό το οποίο δανείζει η μία στην άλλη. Φυσικά όμως το επιτόκιο που δανείζει η μία τράπεζα στην άλλη είναι πολύ υψηλότερο γιατί η μία θέλει να κατασπαράξει την άλλη. Κλασικό παράδειγμα είναι αυτό που κάνει ο πρόεδρος – διαχειριστής καπιταλιστής Βγενόπουλος, ο οποίος παρουσιάζεται βασιλικότερος του βασιλέως σε σχέση με την κρατική βοήθεια προς τον κόσμο. Γιατί το κάνει αυτό; Γιατί απλά έχει πίσω του τεράστια ποσά σε ρευστό και δεν έχει καμία ανάγκη να δανειστεί.

Τέλος , σε παγκόσμια κλίμακα είναι πολύ οι αστοί οικονομολόγοι που παρουσιάζουν επιφυλάξεις όσο αφορά αυτή τη συστημική αλλαγή. Πως είναι δυνατόν όμως να μην έχουν αντιρρήσεις. Όταν βλέπεις το «σπίτι» σου να γκρεμίζεται δεν είναι και πολλά αυτά που μπορείς να κάνεις. Ευτυχώς που η αστική οικονομία έχει επινοήσει ένα σωρό από όρους και έννοιες έτσι ώστε οι αστοί οικονομολόγοι να μπορούν να επιβιώνουν ακόμα. Η χυδαία οικονομία δέχτηκε ένα πάρα πολύ ισχυρό κτύπημα εκεί που πονάει περισσότερο, στην αξιοπιστία του μέγιστου φετίχ της, του χρήματος.

Υπάρχει πραγματικά κρίση του καπιταλισμού;

Μερικά πράγματα για να καταλάβουμε λίγο τη συμβαίνει σήμερα. Δεν θα είναι μια τεχνική ανάλυση αλλά περισσότερο μια θεωρητική προσέγγιση αυτού του πράγματος που οι οικονομολόγοι ονομάζουν οικονομικό κύκλωμα.

Οι λέξεις κλειδιά είναι χρήμα, εισοδηματικό κύκλωμα, αγορά , τράπεζες, παραγωγή, χρηματιστήριο , πραγματική οικονομία , προστιθέμενη αξία.

Για αρχή πως λειτουργεί το πράγμα. Απλά χρησιμοποιούμε το Mαρξικό σχήμα (γνωστό και ως ο τριαδικός τύπος) Εμπόρευμα(καπιταλιστικό) – Χρήμα – Εμπόρευμα και Χρήμα – Εμπόρευμα – Χρήμα. Από την άλλη έχουμε τα τέσσερα στάδια Παραγωγή , Κατανομή, Διανομή, Κατανάλωση. Όλα τα προηγούμενα στάδια διαμεσολαβούνται από το χρήμα το οποίο σχηματίζεται και μετασχηματίζεται σύμφωνα με τον τριαδικό τύπο. Σημαντικό εδώ είναι να πούμε πως ανάμεσα στα τέσσερα στάδια (που μπορεί σε πραγματική κλίμακα) να είναι πολύ περισσότερα δημιουργείται προστιθέμενη αξία. Αυτά σε επίπεδο παραγωγής.

Ο ρόλος του χρήματος τώρα. Δεδομένο είναι ότι η ποσότητα (χρηματική) του χρήματος δεν είναι ίση με την πραγματική αξία των εμπορευμάτων που κυκλοφορούν. Μέσα σε αυτό κρύβεται η δημιουργία του κέρδους (από τη στιγμή που το χρήμα εκφράζει την ονομαστική αξία των εμπορευμάτων).

Πώς πραγματοποιούνται όμως όλες οι συναλλαγές; Αυτό ελέγχεται από τη λεγομένη ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος. Τι έχει συμβεί όμως με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη του καπιταλισμού.

Ενώ στην σαν χρήμα θεωρούσαν μόνο (η λογική του χρυσού δεν μας ενδιαφέρει και πολύ εδώ) τα κέρματα και αργότερα και τα χαρτονομίσματα αυτά δεν ήταν αρκετά για να γίνονται πολλές αγορές και άρα κέρδος. Τι ήθελαν οι καπιταλιστές και το κράτος; Να υπάρχουν χρήματα μεν για να κερδίζουν αλλά να μην τα δίνουν αυτοί (μισθοί- καπιταλιστές) δε και από την άλλη να μην κυκλοφορούν πολλά χρήματα γιατί δημιουργείται οικονομική αστάθεια (πληθωρισμός , ανεργία – κράτος). Έτσι σιγά σιγά δημιουργήθηκαν και άλλες μορφές που λογίζονταν σαν χρήμα (επιταγές, γραμμάτια, συναλλαγματικές, πιστωτικές κάρτες). Ποιο ήταν το πλεονέκτημα αυτών των μορφών χρήματος, τις οποίες όμως δεν δέχεται το κράτος ως μέσω πληρωμής για τις οφειλές των πολιτών αλλά μόνο η αγορά; Ότι ήταν virtual. Στην αρχή αυτό λειτούργησε πολύ επιτυχημένα και γι αυτό ο καπιταλισμός άρχισε να μεγαλώνει και να μιλάνε όλοι για πλαστικό χρήμα. Η δράση από δω και πέρα αποκτά καταιγιστικό ρυθμό. Οι τράπεζες εκδίδουν και ουσιαστικά αναλαμβάνουν την ευθύνη γι αυτές, πιστωτικές κάρτες και δάνεια. Από τη στιγμή όμως που οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν δεν ανταποκρίνονται σε πραγματικό χρήμα (άρα αξία παραγωγής) που στηρίζουν αυτή την αισιοδοξία, μια και δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα; Από το γεγονός ότι τις καταθέσεις τις επενδύουν σε ένα θεσμό αυτού του χρηματιστηρίου ο ποίος δεν δημιουργεί χρήμα αλλά αναδιανέμει. Τι έλπιζαν ότι θα είναι αυτοί που θα συγκεντρώσουν το χρήμα που θα έβγαινε από τις τσέπες των άλλων. Ποιοι ήταν οι άλλοι όμως; Κανένας άλλος από αυτούς στους οποίους είχαν δανείσει. Άρα ζητούσαν από τα ίδια άτομα νομικές οντότητες διπλά χρήματα που έτσι και αλλιώς δεν υπήρχαν. Εγκλωβίστηκαν δηλαδή. Και τι συμβαίνει τώρα όταν πτωχεύσει μία τράπεζα. 1ον δεν μπορούν να πάρουν τα χρήματά τους οι καταθέτες και παράλληλα ακυρώνονται και όλο το πλασματικό χρήμα το οποίο αυτή είχε δημιουργήσει. 2ον αυτοί που τις είχαν δανείσει ,με αντάλλαγμα υποχρεώσεις άλλων πολύ μεγαλύτερης αξίας προς αυτήν, χάνουν τα λεφτά τους. 3ον αυτοί που είχαν αγοράσει μετοχές της τώρα δεν έχουν τίποτα. 4ον συμπαρασύρονται και οι δανειστές των δανειστών και ούτω καθ εξής. Και αυτό γιατί; Γιατί όλες σχεδόν οι συναλλαγές γινόντουσαν με δανεικά και προσδοκία κέρδους από υποχρεώσεις που είχαν βασιστεί πάνω σε δανεικά. Αυτό δημιουργεί τη λεγόμενη χρηματοπιστωτική κρίση.

Και τι έρχεται μετά; Πρώτον η παρέμβαση του κράτους που σε όλα τα προηγούμενα όχι μόνο δεν μπορεί να παρέμβει αλλά πέφτει και θύμα (είναι αγοραστής τραπεζικών προϊόντων και το ίδιο). Και τι κάνει το κράτος. Δεν στηρίζει το καπιταλισμό όπως πιστεύεται. Ακριβώς το αντίθετο. Δεν τον αφήνει να λειτουργήσει. Και γιατί; Απλά γιατί τα συμφέροντά τους είναι παραπλήσια και το target group είναι επίσης το ίδιο. Δεύτερον, η κρίση μεταφέρεται στην πραγματική οικονομία. Δηλαδή σε επίπεδο παραγωγής. Και γιατί αυτό; Όχι γιατί υπάρχει πρόβλημα σε αυτή αλλά βασική αρχή του καπιταλισμού είναι ότι σταματάει να παράγει όταν ακόμα υπάρχει ανάγκη αλλά τα κέρδος δεν είναι ικανό. Έτσι γίνονται περικοπές εργαζομένων και γενικότερα στο κόστος παραγωγής για να μεγαλώσουν το κέρδος από αυτή (το παράγει πραγματικά) και να αντισταθμίσουν τις απώλειες από το φανταστικό χρήμα στο οποίο είχαν επενδύσει.