Αντιγραφή της αποικιοκρατικής πατσαβούρας-μπαντιέρας των Άγγλων στην Ινδία του… 16ου αιώνα!

«Η μοίρα του πολιτισμού της Δύσης, η μοίρα του ανθρώπου, πολύ απλά, απειλούνται σήμερα. (…) Ολοι οι ταξιδιώτες, όλοι οι ξένοι που ζουν εδώ και καιρό στην Απω Ανατολή μάς το βεβαιώνουν: μέσα σε δέκα χρόνια, τα μυαλά άλλαξαν περισσότερο απ’ ό,τι μέσα σε δέκα αιώνες.

Την παλιά, εύκολη υποταγή διαδέχθηκε μια σκοτεινή εχθρότητα, και, μερικές φορές, ένα πραγματικό μίσος που δεν περιμένει παρά την κατάλληλη στιγμή για να περάσει στη δράση. Από την Καλκούτα ώς τη Σαγκάη, από τις στέπες της Μογγολίας μέχρι τις πεδιάδες της Ανατολίας, η Ασία βασανίζεται από μια κρυφή επιθυμία απελευθέρωσης. Η υπεροχή στην οποία ήταν συνηθισμένη η Δύση, από την ημέρα που ο Ζαν Σομπιέσκι σταμάτησε οριστικά την έφοδο των Τούρκων και των Τατάρων κάτω από τα τείχη της Βιέννης(1), δεν αναγνωρίζεται πια από τους Ασιάτες. Αυτοί οι λαοί προσδοκούν να αποκαταστήσουν την ενότητά τους ενάντια στον λευκό άνθρωπο, του οποίου διακηρύσσουν την καταστροφή»(2):

Με αυτά τα λόγια, το 1927, ο Ανρί Μασίς, πολυγραφότατος και σημαντικός συγγραφέας, ξεκινούσε μια σταυροφορία ενάντια στους κινδύνους που συσσωρεύονταν απέναντι στις αξίες και το πνεύμα της Ευρώπης – τα οποία, σε μεγάλο βαθμό, ταύτιζε με τις αξίες και το πνεύμα της Γαλλίας. Κατά βάθος, δεν είχε τελείως άδικο: παντού διαφαινόταν και τότε η επικείμενη εξέγερση των αποικιοκρατούμενων λαών.

Σε ένα πλαίσιο διαφορετικό αλλά ανάλογο με εκείνο της πρώτης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο περιόδου, το οποίο σημαδεύεται από την αναδιοργάνωση του κόσμου προς όφελος νέων δυνάμεων, όπως η Κίνα και η Ινδία, σήμερα ξαναζωντανεύουν οι ίδιοι φόβοι.

Δανειζόμενοι τη μανιχαϊστική αντίληψη της Ιστορίας ως μιας συνεχούς αντιπαράθεσης ανάμεσα στον Πολιτισμό και στη Βαρβαρότητα, αρκετοί συγγραφείς, συχνά διάσημοι, μας επιβιβάζουν σε μια μηχανή για να ανατρέξουμε πίσω στο χρόνο και να βρούμε τις ρίζες του «πολέμου των 2.500 χρόνων» – σύμφωνα με τον υπότιτλο του έργου του Αντονι Πάγκντεν, «Worlds at war» (Κόσμοι σε πόλεμο)(3)- που αιματοκυλά ακόμα τον πλανήτη.

Ο καθηγητής Πάγκντεν που έχει διδάξει στα πιο έγκυρα πανεπιστήμια – Οξφόρδης, Κέιμπριτζ και Χάρβαρντ, σκιαγραφεί, σε περίπου 500 σελίδες, έναν πίνακα της παγκόσμιας ιστορίας: «Μια φλόγα άναψε στην Τροία, η οποία έμελλε να καίει ασίγαστη μέσα στους αιώνες, ενώ τους Τρώες διαδέχονταν οι Πέρσες, τους Πέρσες οι Φοίνικες, τους Φοίνικες οι Πάρθοι, τους Πάρθους οι Σασανίδες, τους Σασανίδες οι Αραβες, τους Αραβες οι Τούρκοι (…).

»Οι γραμμές της αντιπαράθεσης τροποποιήθηκαν, το ίδιο και η ταυτότητα των αντιπάλων. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο οι δύο πλευρές αντιλαμβάνονταν εκείνο που τις χώριζε παρέμεινε σταθερός, πατώντας στις συσσωρευμένες ιστορικές μνήμες – ορισμένες αρκετά σωστές και άλλες τελείως λανθασμένες».

Παρά τη μικρή αυτή επιφύλαξη για τις «τελείως λανθασμένες» μνήμες, ο συγγραφέας επαναλαμβάνει, στο ξετύλιγμα του συλλογισμού του, τη δυαδική οπτική, της οποίας το θεμελιώδες επεισόδιο είναι η σύγκρουση ανάμεσα σε Ελληνες και Πέρσες, όπως καταγράφηκε από τον ιστορικό Ηρόδοτο.

Η θέση του Ηρόδοτου

Ο Ηρόδοτος δείχνει, σύμφωνα με τον Πάγκντεν, ότι «αυτό που χώριζε τους Πέρσες από τους Ελληνες ή τους Ασιάτες από τους Ευρωπαίους ήταν πιο βαθύ από τις μικρές πολιτικές συγκρούσεις.

»Ηταν η αντίληψη του κόσμου, η αντίληψη του τι σήμαινε να είσαι και να ζεις ως ανθρώπινο ον. Και ενώ οι ελληνικές πόλεις, και ευρύτερα οι πόλεις “της Ευρώπης” είχαν πολύ διαφορετικές προσωπικότητες, διαφορετικούς τύπους κοινωνιών και ήταν αρκετά εξοικειωμένες με το να προδίδουν η μία την άλλη εάν αυτό τις βόλευε, δεν έπαυαν να διαθέτουν κοινά στοιχεία αυτής της αντίληψης. Μπορούσαν όλες να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στη δουλεία και την ελευθερία και μοιράζονταν όλες αυτό που θεωρούμε σήμερα μια ατομικιστική αντίληψη της ανθρωπότητας».

Ο Πολ Κάρτλετζ, καθηγητής ελληνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, δεν λέει κάτι διαφορετικό στο βιβλίο του για τις Θερμοπύλες, αυτή «τη μάχη που άλλαξε τον κόσμο»(4): «Αυτή η σύγκρουση, η σύγκρουση ανάμεσα στους Σπαρτιάτες και τους άλλους Ελληνες, από τη μια πλευρά, και τις περσικές ορδές (στις οποίες συμμετείχαν και Ελληνες), από την άλλη, ήταν μια σύγκρουση ανάμεσα στην ελευθερία και τη δουλεία και γινόταν αντιληπτή ως τέτοια τόσο εκείνη την εποχή όσο και στη συνέχεια (…).

»Η Μάχη των Θερμοπυλών, συμπερασματικά, ήταν μια καμπή όχι μόνο της ιστορίας της κλασικής Ελλάδας, αλλά της ιστορίας του κόσμου…», γράφει στην εισαγωγή.

Δεν είναι, μήπως, και ο οικονομολόγος Τζον Στιούαρτ Μιλ, ο οποίος, στα μέσα στου 19ου αιώνα, βεβαίωνε ότι η Μάχη του Μαραθώνα ήταν «πιο σημαντική από τη Μάχη του Χάστινγκς(5), ακόμη και για τη βρετανική ιστορία»;

Στον πρόλογό του, ο Πολ Κάρτλετζ δεν κρύβει την ιδεολογική προοπτική του: «Τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και της 7ης Ιουλίου στο Λονδίνο έδωσαν στο σχέδιο [κατανόησης της έννοιας της Μάχης των Θερμοπυλών] έναν νέο, επείγοντα και σημαντικό χαρακτήρα, στο πλαίσιο της πολιτιστικής συνάντησης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση». Μία «συνάντηση» που δεν είναι άλλο παρά η σύγκρουση ανάμεσα σε «δεσποτισμό» και «ελευθερία»…

Αυτή η πανεπιστημιακή απεικόνιση εκλαϊκεύτηκε στην ταινία κινουμένων σχεδίων του Ζακ Σνάιντερ για τη Μάχη των Θερμοπυλών με τίτλο «300» -προβλήθηκε το 2007- βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο κόμιξ των Φρ. Μίλερ και Λ. Βάρλεϊ. Η ταινία, που σημείωσε μεγάλη επιτυχία στην αμερικανική αγορά, διαρκεί δύο ολόκληρες ώρες και μοιάζει με παιχνίδι βίντεο γεμάτο από ωραία μυώδη αρσενικά, «ντοπαρισμένα» με αμφεταμίνες, που αντιμετωπίζουν θηλυπρεπείς βαρβάρους (μαύρους ή «μεσανατολικού τύπου») τους οποίους μπορούν να σκοτώνουν εν ψυχρώ.

«Κανένας αιχμάλωτος», φωνάζει ο ήρωας βασιλιάς Λεωνίδας, εκείνος που, στην αρχή της ταινίας, σκοτώνει τον πέρση πρεσβευτή: για τους άγριους δεν αξίζει να εφαρμόζονται οι πιο ιεροί νόμοι της ανθρωπότητας. Ο πολιτισμός είναι, λοιπόν, η εξόντωση των Βαρβάρων!

Ηδη, το 1898, ο Χάινριχ φον Τράισκε, ένας γερμανός ειδικός στις πολιτικές επιστήμες, υποστήριζε μια θέση που, για αρκετούς συγχρόνους του, φαινόταν ως κοινότοπη: «Το διεθνές δίκαιο δεν μετατρέπεται παρά σε απλές φράσεις εάν θέλουμε να εφαρμόσουμε τις αρχές του στους βάρβαρους λαούς. Για να τιμωρήσουμε μία φυλή νέγρων, πρέπει να κάψουμε τα χωριά τους. Δεν θα πετύχουμε τίποτε εάν δεν δώσουμε τέτοια παραδείγματα. Εάν, σε παρόμοιες καταστάσεις, η Γερμανική αυτοκρατορία εφάρμοζε το διεθνές δίκαιο, δεν θα επρόκειτο για ανθρωπισμό ή για δικαιοσύνη, αλλά για μια αισχρή αδυναμία».

Επίδειξη δύναμης

Και οι Γερμανοί δεν έδωσαν αποδείξεις «αδυναμίας» όταν εξόντωσαν τους Χερέρος, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αφρικής (Ναμίμπια), ανάμεσα στο 1904 και το 1907, πραγματοποιώντας την πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα, η οποία, μαζί με αρκετές άλλες αποικιακές «πολιτικές», χρησίμευσε ως μοντέλο και ως προάγγελος για τη γενοκτονία των εβραίων από τη ναζιστική Γερμανία αρκετά χρόνια αργότερα.

Ούτε μπορούμε να κατηγορήσουμε τους Σπαρτιάτες της ταινίας «300» για «αδυναμία». Σκοτώνουν τα δύσμορφα παιδιά και απαγορεύουν στις γυναίκες να μετέχουν στη Γερουσία. Οσο για τον πόλεμο, αντιπροσωπεύει το άκρον άωτον της ολοκλήρωσης των ανδρών.

Ο Φρανκ Μίλερ, αυτός που συνέλαβε το έργο κόμιξ, δεν κρύβει τις ιδεολογικές επιλογές του: «Η χώρα μας (οι Ηνωμένες Πολιτείες) όπως και ο ολόκληρος ο δυτικός κόσμος αντιμετωπίζουν σήμερα έναν υπαρξιακό εχθρό, ο οποίος γνωρίζει ακριβώς τι θέλει», έχει δηλώσει.

Ο Πολ Κάρτλετζ ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει περσική πηγή για τους Μηδικούς πολέμους, κανένας αυτόχθων Ηρόδοτος. Ωστόσο, έχουν συσσωρευτεί αρκετές γνώσεις για τις Περσικές αυτοκρατορίες, οι οποίες αλλάζουν την προοπτική.

Ο Τουράζ Νταριάι, καθηγητής αρχαίας ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Καλιφόρνιας (Φούλερτον)(6), υπενθυμίζει ότι η δουλεία ελάχιστα εφαρμοζόταν εκεί -ενώ υπήρχε σε μεγάλη κλίμακα στην Ελλάδα και ότι το καθεστώς των γυναικών δεν ήταν «κατώτερο» από αυτό που υπήρχε στην Ελλάδα ενώ η πρώτη γνωστή χάρτα των δικαιωμάτων του ατόμου δόθηκε από τον Κύρο τον Μεγάλο σε ένα κείμενο που τα Ηνωμένα Εθνη αποφάσισαν, το 1971, να μεταφράσουν σε όλες τις γλώσσες και το οποίο περιλαμβάνει κυρίως τη θρησκευτική ανοχή, την κατάργηση της δουλείας, την ελευθερία επιλογής επαγγέλματος κ.λπ.

Ευλογημένα… γένια

Τι πιο φυσικό, λοιπόν, από το ότι οι Ελληνες παρουσίασαν -κυρίως μέσω του Ηρόδοτου, ωστόσο λιγότερο γελοιογραφικά από τους κληρονόμους τους- τη νίκη τους ως μία νίκη ενάντια στη Βαρβαρότητα;

Από τον καιρό που υπάρχουν οι πόλεμοι, οι πρωταγωνιστές φορούν τη μάσκα θαυμάσιων αρχών. Οι πόλεμοι που διεξάγουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Ιράκ ή στο Αφγανιστάν δεν είναι, άραγε, για τους ηγέτες τουλάχιστον, οι πόλεμοι του Καλού ενάντια στο Κακό;

Τίθεται, όμως, ένα ερώτημα: Γιατί, έπειτα από 4.500 χρόνια, τέτοια ξαφνική μανία με τους Ελληνες;

Ο Μαρσέλ Ντετιέν, καθηγητής στο Τζον Χόπκινς και διευθυντής σπουδών στην Ecole Pratique des Hautes Etudes, προσφέρει μια ειρωνική εξήγηση: «Το ότι “η Ιστορία μας αρχίζει με τους Ελληνες”, όπως έγραφε ο Λαβίς στο έργο του “Instructions” (“Οδηγίες”)(7), πρέπει να το διδάξουμε στους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, και μάλιστα χωρίς να το αντιληφθούν. Η Ιστορία μας αρχίζει με τους Ελληνες που ανακάλυψαν την ελευθερία και τη δημοκρατία, που μας πρόσφεραν το Ωραίο και τη γεύση του Οικουμενικού. Είμαστε οι κληρονόμοι του μοναδικού πολιτισμού που πρόσφερε στον κόσμο “την τέλεια και σχεδόν ιδανική έκφραση της ελευθερίας”. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ιστορία μας πρέπει να αρχίζει με τους Ελληνες. Σε αυτή την πρώτη πεποίθηση ήρθε να προστεθεί μια άλλη, εξίσου ισχυρή με την πρώτη: “Οι Ελληνες δεν είναι σαν τους άλλους”. Πώς, άλλωστε, θα μπορούσαν, αφού βρίσκονται στην αρχή της Ιστορίας μας; Δύο ουσιαστικές προτάσεις για μια εθνική μυθολογία που εκφράζει σχεδόν όλους τους παραδοσιακούς ουμανιστές και ιστορικούς που έχουν πάθος με το έθνος(8)».

Και ο συγγραφέας συμπεραίνει ότι μας αρέσει να πιστεύουμε «όχι μόνο ότι το πολιτικό ή η πολιτική έπεσαν από τον ουρανό, μια ωραία ημέρα στην “κλασική” Αθήνα, με τη θαυματουργή και επικυρωμένη μορφή της δημοκρατίας, αλλά ότι είναι αυτονόητο πως μια εξαίσια γραμμική Ιστορία μάς οδηγεί από τη Γαλλική και την Αμερικανική Επανάσταση μέχρι τις δυτικές κοινωνίες μας, οι οποίες είναι πεπεισμένες ότι έχουν την αποστολή να προσηλυτίσουν όλους στην αληθινή θρησκεία της δημοκρατίας».

Η αντίληψη μιας «εξαιρετικής» Ευρώπης, μιας άμεσης γενεαλογίας ανάμεσα στην κλασική αρχαιότητα και στη σημερινή Ευρώπη, περνώντας από την Αναγέννηση -όρος τον οποίο εφηύρε, ας θυμηθούμε, ο ιστορικός Ζιλ Μισελέ κατά τον 19ο αιώνα- «κλονίστηκε από πολλά αγγλοσαξονικά έργα χωρίς, πολύ συχνά, το μήνυμά τους να αγγίξει τις γαλλικές ακτές(9)».

Στο βιβλίο του με τίτλο «The Eastern Origins of Western Civilisation», ο Τζον Μ. Χόμπσον υποστηρίζει ότι είναι αδύνατοn να γίνει κατανοητή η Ιστορία του κόσμου ξεχνώντας την Ανατολή.

Αυτή η «σιωπή» αντανακλά τρεις μεγάλες παραλείψεις. «Κατ’ αρχάς, η Ανατολή γνώρισε τη δική της οικονομική ανάπτυξη μετά το έτος 500. Στη συνέχεια, δημιούργησε και συντήρησε μια παγκόσμια οικονομία. Τέλος, και το κυριότερο, η Ανατολή συνέβαλε κατά τρόπο ενεργό και σημαντικό στην ανάδυση της Δύσης εφευρίσκοντας και εξάγοντας στην Ευρώπη τις τεχνολογίες της, τους θεσμούς και τις ιδέες της».

Ποιος γνωρίζει ότι η πρώτη Βιομηχανική Επανάσταση ξεκίνησε τον 11ο αιώνα, στην Κίνα των Σονγκ; Το βασίλειο εκείνο παρήγαγε 125.000 τόνους σιδήρου το 1078, ενώ χρειάστηκε να περιμένουμε μέχρι το 1788 για να φτάσει η Μεγάλη Βρετανία τους 76.000 τόνους.

Οι Κινέζοι κατείχαν επίσης προηγμένες τεχνικές, κυρίως την παραγωγή μέσω χυτηρίων και είχαν ήδη υποκαταστήσει τους ξυλάνθρακες με τους λιθάνθρακες για να λύσουν τα προβλήματα της αποδάσωσης στην αυτοκρατορία.

Παρακολουθούμε, ακόμη, κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου, μια επανάσταση στις μεταφορές, στην ενέργεια (με τους υδρόμυλους), στην καθιέρωση των φόρων και της οικονομίας του εμπορίου, στην ανάπτυξη των μεγάλων πόλεων, μια πράσινη επανάσταση με μια αγροτική παραγωγικότητα την οποία η Ευρώπη δεν θα έφτανε παρά μόνο στον 20ό αιώνα.

Ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις, η Κίνα παρέμεινε «primum inter pares» («πρώτη μεταξύ ίσων») μέχρι το 1800, ενώ η παγκόσμια οικονομία είχε περιγραφεί από ορισμένους ως σινοκεντρική παρά το γεγονός ότι η Ινδία, από την πλευρά της, κατείχε επίσης σημαντική θέση.

Αρκετές από τις τεχνικές της, τις ιδέες και τους θεσμούς της έφτασαν στις ακτές της Ευρώπης και βοήθησαν στην ανάδυση του σύγχρονου καπιταλισμού. Η βρετανική Βιομηχανική Επανάσταση, για παράδειγμα, δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη βοήθεια της Κίνας. Θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο και για τη θέση των μεγάλων μουσουλμανικών αυτοκρατοριών.

Ευρωκεντρικά ερωτήματα

Για τον Χόμπσον, οι «ευρωκεντριστές» θέτουν δύο τύπους ερωτημάτων: «Τι που επέτρεψε στη Δύση το πέρασμα προς την καπιταλιστική νεωτερικότητα»; «Τι είναι εκείνο που εμπόδισε την Ανατολή να πετύχει το ίδιο πέρασμα»;

Ομως, τα ερωτήματα προϋποθέτουν πως η κυριαρχία της Δύσης ήταν αναπόφευκτη και υποχρεώνουν τον ιστορικό να αναζητήσει όλα όσα εξηγούν την κυριαρχία στο παρελθόν. «Η άνοδος της Δύσης γίνεται, έτσι, κατανοητή μέσα σε μια λογική ενύπαρξης, η οποία δεν μπορεί να αναλυθεί παρά από παράγοντες ενδογενείς στην Ευρώπη». Οδηγεί, συνεπώς, στο να θεωρήσουμε την Ανατολή και τη Δύση δύο οντότητες που χωρίζονται από ένα πολιτιστικό σινικό τείχος. Ακριβώς αυτό που… μας προστατεύει από τις εισβολές βαρβάρων.

Αλλά ποιοι είναι αυτοί οι «βάρβαροι»; Επικρίνοντας τον Λεβί-Στρος για τον οποίο βάρβαρος είναι εκείνος που πιστεύει στη βαρβαρότητα, ο Τσβετάν Τοντόροφ απαντά: «Είναι αυτός που πιστεύει ότι ένας πληθυσμός ή ένα άτομο δεν είναι πλήρες μέλος της ανθρωπότητας και αξίζει μεταχείριση την οποία θα αρνιόταν κατηγορηματικά να εφαρμόσει στον εαυτό του».

Στο νέο βιβλίο του, «La Peur des barbares» («Ο φόβος των βαρβάρων»), ο Τοντόροφ συνεχίζει έναν στοχασμό που ξεκίνησε εδώ και καιρό, κυρίως στο έργο «Nous et les autres, la reflexion francaise sur la diversite humaine» («Εμείς και οι άλλοι, η γαλλική σκέψη για την ανθρώπινη ποικιλία»)(10), ένα μεστό έργο το οποίο θα έπρεπε όλοι να διαβάσουν. «Ο φόβος των βαρβάρων είναι αυτό που απειλεί να μας κάνει βάρβαρους. Και το κακό που θα κάνουμε θα ξεπερνά αυτό που φοβόμασταν στην αρχή», γράφει.

«Αν διαθέτουμε έναν όρο με απόλυτο περιεχόμενο, τον όρο “βάρβαρος”, το ίδιο θα συμβεί και με τον αντίθετό του. Πολιτισμένος είναι, σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο, αυτός που μπορεί να αναγνωρίζει πλήρως την ανθρωπιά των άλλων», εξηγεί.

Αυτό γίνεται σε δύο φάσεις: με την κατανόηση ότι οι άλλοι έχουν τρόπους ζωής διαφορετικούς από τους δικούς μας και με την αποδοχή ότι είναι φορείς της ίδιας με τη δική μας ανθρωπιάς, πράγμα το οποίο, βέβαια, δεν σημαίνει ότι αποδεχόμαστε οτιδήποτε έρχεται από αλλού, ούτε ότι βυθιζόμαστε στον σχετικισμό. Είναι ένα σύνθετο διάβημα που λίγοι δυτικοί διανοούμενοι δέχονται να αναλάβουν.

Και ο Τοντόροφ σημειώνει:

«Για καιρό, η σκέψη του Διαφωτισμού χρησίμευσε ως πηγή έμπνευσης σε ένα μεταρρυθμιστικό και φιλελεύθερο ρεύμα, το οποίο καταπολεμούσε τον συντηρητισμό στο όνομα της οικουμενικότητας και του ίσου σεβασμού για όλους.

»Γνωρίζουμε ότι σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει και ότι η σκέψη αυτή διεκδικείται από τους συντηρητικούς υπερασπιστές της ανώτερης δυτικής σκέψης, που πιστεύουν ότι είναι ταγμένοι σε έναν αγώνα ενάντια στον “σχετικισμό” που αναδύθηκε από τη ρομαντική αντίδραση, στις αρχές του 19ου αιώνα. Δεν μπορούν να το κάνουν παρά με τίμημα τον ακρωτηριασμό της πραγματικής παράδοσης του Διαφωτισμού, ο οποίος άρθρωσε την οικουμενικότητα των αξιών και τον πλουραλισμό των πολιτισμών. Πρέπει να βγούμε από τα στερεότυπα: αυτή η σκέψη δεν συγχεόταν ούτε με τον δογματισμό (ο πολιτισμός μου πρέπει να επιβληθεί σε όλους) ούτε με τον μηδενισμό (όλοι οι πολιτισμοί αξίζουν). Το να τη θέσουμε στην υπηρεσία της άρνησης των άλλων ώστε να δικαιούμαστε να τους υποτάξουμε ή να τους καταστρέψουμε αντιπροσωπεύει μια πραγματική ομηρία του Διαφωτισμού».

Κατασκευή ταυτότητας

Πρόκειται, άραγε, για «ομηρία», ή ορισμένα στοιχεία της σκέψης του Διαφωτισμού ευνόησαν αυτήν την υπεξαίρεση; Για τον Χόμπσον, η κατασκευή της ευρωπαϊκής ταυτότητας του 18ου και του 19ου αιώνα επέτρεψε την επιβεβαίωση μιας «εξαιρετικότητας» που δεν διεκδίκησε ποτέ κανένας άλλος πολιτισμός: «Οι Ευρωπαίοι δεν προσπάθησαν να ξαναφτιάξουν τον κόσμο επειδή μπορούσαν να το κάνουν (όπως λένε οι υλιστικές εξηγήσεις), αλλά γιατί πίστευαν ότι όφειλαν να το κάνουν. Οι ενέργειές τους υπαγορεύονταν από την ταυτότητά τους και θεωρούσαν τον ιμπεριαλισμό μια πολιτική ηθικά αποδεκτή».

Ωστόσο, πολλοί Ευρωπαίοι, αλληλέγγυοι στους αντιαποικιακούς αγώνες ή στους λαούς του Νότου, αρνήθηκαν αυτήν την οπτική, συχνά στο όνομα του Διαφωτισμού.

Η συζήτηση αξίζει να συνεχιστεί…

(1) Μάχη της 12ης Σεπτεμβρίου 1683, κατά τη διάρκεια της οποίας οι Οθωμανοί ηττήθηκαν από την Ιερά Συμμαχία, την οποία αποτελούσαν οι Πολωνοί, οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί.

(2) «Defense de l’Occident», Plon, Παρίσι, 1927.

(3) ΣτΕ: Βλ. http://www.nytimes.com/2008/03/23/booksreview/Chua-t.html?_r=1&fta=y Στα ελληνικά κυκλοφορεί το «Λαοί και αυτοκρατορίες: Οι Ευρωπαίοι και ο υπόλοιπος κόσμος από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας», εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 2004.

(4) Cartledge Paul, «Θερμοπύλες: Η μάχη που άλλαξε τον κόσμο», εκδ. Λιβάνη, Αθήνα, 2008.

(5) Μάχη που έγινε το 1066 και στην οποία ο τελευταίος αγγλοσάξονας βασιλιάς αντιτάχθηκε στον Γουλιέλμο τον Κατακτητή. Η νίκη του Γουλιέλμου σημάδεψε την έναρξη της κατάκτησης της Αγγλίας.

(6) «Go tell the Spartan», 14 Μαρτίου 2007, http://www.iranian.com/ Daryaee/2007/March/300/index.html

(7) Ο Ερνέστ Λαβίς γεννήθηκε το 1842 και έπαιξε σημαντικό ρόλο δημιουργία του μαθήματος της Ιστορίας κατά τη διάρκεια της Τρίτης Δημοκρατίας.

(8) «Les Grecs et nous», Perrin, Παρίσι, 2005, σελ. 16-17.

(9) Βλέπε, για παράδειγμα, Janet Abu-Lughod, Before European Hegemony: The World System Α.D. 1250-1350, Oxford University Press 1991; Andre Gunder Frank, Reorient: Global economy in the Asian age, University of California Press, Berkeley, 1998; Kenneth Pomeranz, The Great divergence: China, Europe and the making of the world modern economy, Princeton University Press, 2000; Jack Goody, The Theft of History, Cambridge University Press, 2006.

(10) Le Seuil, συλλογή «Points Essais», 2001 (πρώτη έκδοση 1989).

* Ο ALAIN GRESH είναι αναπληρωτής διευθυντής της «Le Monde diplomatique».

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=31833

Μια πρώτη ιστορική προσέγγιση

Το τάνγκο… γεννήθηκε και μεγάλωσε μαζί, στους ίδιους τόπους και την ίδια εποχή (περίπου 1880-1920) με το αργεντίνικο αναρχικό κίνημα, σαν παιδιά που δεν είναι από τους ίδιους γονείς αλλά παίζουν στην ίδια γειτονιά και μοιράζονται τα ίδια βιώματα: στην περίπτωσή μας, την παντοειδή στέρηση που γεννά τη θλίψη, αλλά και το όραμα της ουτοπίας για ένα καλύτερο αύριο…

Ένα μεγάλο, σκουριασμένο σκαρί πιάνει σκάλα στο Μπουένος Άϊρες, μια χειμωνιάτικη μέρα εκεί γύρω στα 1890…ας φανταστούμε ότι το λένε «Λιγουρία» και φτάνει θαλασσοδαρμένο από την ομώνυμη ιταλική περιφέρεια και το λιμάνι της Γένοβας. Κάποιες εξαντλημένες απ’ το μακρύ ταξίδι φιγούρες, με εμφάνιση που παραπέμπει σε κομμάτια του μωσαϊκού της φτωχολογιάς, αποβιβάζονται με το αργό βήμα που υπαγορεύει ο φόβος για το άγνωστο, καθώς και το πιο άτιμο τρωκτικό, χειρότερο κι απ’ αυτά που συνάντησαν στα βρώμικα καταστρώματα: η νοσταλγία. Ο ρυθμός όμως σταθερός: η ελπίδα κι η περιέργεια δίνουν την πρώτη ώθηση…

Πολλοί απ’ αυτούς, όπως και από τους αντίστοιχους Ισπανούς και άλλους πολλούς που κατέβηκαν από τα παρακείμενα αραξοβόλια, εκτός από φτωχοί, είναι και περήφανοι για την εργατική τους καταγωγή. Και κάτι παραπάνω: έφυγαν κυνηγημένοι για τις ιδέες και τη δράση τους ως επαναστάτες ενάντια σε ό,τι οι ίδιοι θεωρούν κοινωνική αδικία κι εκμετάλλευση.

Είναι αυτοί που μεταξύ άλλων στο εξής, αφενός θ’ αποτελέσουν τη μαγιά που θα δώσει το ιδιαίτερο μουντό χρώμα της καθημερινής ζωής στα conventillos και στα arrabales του Buenos Aires και του Montevideo (τις παραγκουπόλεις και τις γειτονιές τους), και αφετέρου, μαζί με πολλούς ντόπιους κρεολούς και κυρίως τους ελευθερόφρονες γκάουτσος της Πάμπας, θ’ αποτελέσουν ένα από τα μαζικότερα και πιο μαχητικά ελευθεριακά-αναρχικά κινήματα του κόσμου, εκείνο της Αργεντινής.

“ Un Viejo verde que gasta su dinero
emborrachando a Lulu con el champan
hoy le nego el aumento a un pobre obrero
que le pidio un pedazo mas de pan »
(« Ένας γερο-ξεκούτης που ξοδεύει τα λεφτά του
Για να μεθύσει με σαμπάνια τη Λουλού,
Σήμερ’ αρνήθηκε δυο ψίχουλα να δώσει παραπάνω
σ’ ένα φτωχό εργάτη που αύξηση του ζήτησε αυτουνού»)
Juan Carlos Marabia Catάn

Η ελεύθερη μετάφραση των στίχων αυτών από ένα tango του συνθέτη που μαζί με τον Άνχελ Βιγιόλντο έγραψε το πασίγνωστο “El Choclo”(«Το Καλαμπόκι»), είναι ενδεικτική της σχετικά άγνωστης εκείνης διάστασης του τάνγκο που επηρεάστηκε από τους παραπάνω αφανείς ήρωές μας.

Το τάνγκο δεν έγινε ποτέ ο κύριος πολιτισμικός τρόπος έκφρασής τους, όπως συνέβη με την πρόγονό του milonga, στην οποία οι payadores libertarios (ελευθεριακοί τροβαδούροι) προσέδωσαν μια σαφώς πολιτική διάσταση, τραγουδώντας με τις κιθάρες τους για την επανάσταση και τους ήρωές της γύρω από τις φωτιές της πάμπας.

Όμως γεννήθηκε και μεγάλωσε μαζί, στους ίδιους τόπους και την ίδια εποχή (περίπου 1880-1920) με το αργεντίνικο αναρχικό κίνημα, σαν παιδιά που δεν είναι από τους ίδιους γονείς αλλά παίζουν στην ίδια γειτονιά και μοιράζονται τα ίδια βιώματα: στην περίπτωσή μας, την παντοειδή στέρηση που γεννά τη θλίψη, αλλά και το όραμα της ουτοπίας για ένα καλύτερο αύριο, τη μοναξιά, τον επίμοχθο αγώνα για τον επιούσιο και τη συντροφικότητα που αυτός συνεπάγεται, την οργή για τη στυγνή εκμετάλλευση του εργάτη αλλά και τον έρωτα, τις βραδινές τσάρκες με τις μικρές αποδράσεις στα μπορντέλα, στα ποικίλα στέκια αλλά και στις λέσχες των εργατικών συνδικάτων.

Έτσι στάθηκε αναπόφευκτη μια όσμωση ανάμεσά τους, που οδήγησε σε μια σχέση όπως αυτή που διαγράφεται στους παραπάνω στίχους: αν και υπάρχουν, δεν συνιστούν τον κανόνα τραγούδια και προσωπικότητες του τάνγκο που να μιλούν ξεκάθαρα για τον αναρχισμό, όμως η ανατρεπτική κοινωνική κριτική, η σκωπτική-δηκτική διάθεση απέναντι στα «κακώς κείμενα»,η αμφισβήτηση καθοσιωμένων αντιλήψεων που διακρίνουμε σε πολλούς γνωστούς δημιουργούς και τα κομμάτια τους ήταν (σύμφωνα και με δική τους παραδοχή) άμεσο αποτέλεσμα της ισχυρής επιρροής που ασκούσε με τη δράση και την κουλτούρα του το δραστήριο ελευθεριακό κίνημα, ειδικά την εποχή που κυριαρχούσε συντριπτικά ανάμεσα στις άλλες τάσεις, δηλ. ανάμεσα στα 1900-1930.

Δεν είναι του παρόντος μια λεπτομερέστερη παράθεση στοιχείων. Παρακάτω θα αναφέρουμε κάποιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις δημιουργών και τραγουδιών που ήταν θιασώτες ή επηρεάστηκαν από τις εν λόγω ιδέες. Έχουμε λοιπόν (ενδεικτικά) τον Άνχελ Βιγιόλντο (βλ. π.χ. το “Matufias o el arte de vivir”-«Απάτες ή ή Τέχνη του ζην»), τον Ενρίκε Σάντος Ντισέπολο (βλ. π.χ. το “Cambalache”-«Ανακατωσούρα»), τον Cάtulo Castillo, συνθέτη του πασίγνωστου “La ultima curda” (βλ. το “El Ultimo cafiolo”-«Ο τελευταίος…χαφιές»!), τον Βιρχίλιο Εσπόζιτο (βλ. το “Oro falso”-«κάλπικος χρυσός»), τον Εβαρίστο Καρριέγο, που έγραφε ποιήματα στην αναρχική εφημερίδα «Η Διαμαρτυρία», που εκδίδεται ανελλιπώς από το 1896 ως σήμερα, τον Αντόνιο Ποδεστά (βλ.το “Como abrazo a un rencor”- «Σαν αγκαλιά με μια πικρία», που μιλάει για τις διώξεις των αναρχικών από την αστυνομία), τον Μάριο Μπατιστέγια (βλ. το “Al pie de la Santa Cruz”, που μιλάει για τη μεγάλη απεργία των αγρεργατών στην Σάντα Κρουζ της Παταγωνίας το 1921, που κατέληξε σε μακέλεμα 1500 απεργών από το στρατό) κ.α.

(Για όσους ενδιαφέρονται περαιτέρω και ξέρουν ισπανικά, υπάρχει μεταξύ άλλων στο internet το βιβλίο “Las ideas libertarias y la Cuestion Social en el Tango” – «Οι ελευθεριακές ιδέες και το Κοινωνικό Ζήτημα στο Τάνγκο», του Javier Campo, εκδ. Editorial Reconstruir).

http://www.anarkismo.net/

Έχοντας κοινή αισθητική και κοσμοθεωρητική άποψη, πως η θνητότητα και η καταστροφή της μορφής των όντων περιλαμβάνονται στο περίγραμμα της ολοκλήρωσης της ζωής.

Έχοντας βάλει σκοπό μας την καταστροφή του Παρθενώνος , μα απώτερο σκοπό  την παράδοση του στην ουσιαστική αιωνιότητα  , που δεν είναι παρά η χωρίς επίγνωση μορφής-standardisee ροη , κι η πλούσια σε πιθανότητες αυτόματη μετασκευή της ύλης  που κακώς καλούμε χαμό.

Έχοντας υπόψη μας , πως ο άνθρωπος δεν είναι ίσως παρά έμμεσος  αυτοματισμός και φυσική εκδήλωση πολύτροπη, αναγνωρίζοντας πάντως βασικά το έργο τέχνης , μα αντιπαθώντας τη χρονική και ιστορική του κατοχύρωση σαν κάτι ξένο και ανήκουστο προς την ζωή.

Έχοντας νιώσει ακόμα , πως η ανάγκη της αιωνιότητας είναι μια κάποια βασική προϋπόθεση για τη ζωή, και συνεπώς για την τέχνη , αφού η τέχνη δεν είναι παρά ένα είδος διεστραμμένης εφαρμογής των βασικών ενστίκτων της ζωής , αλλά νιώθοντας την ανάγκη αυτή μόνο απαραίτητη την ώρα της δημιουργίας.  

Καταλαβαίνοντας τον Salvador Dali, που τόλμησε να συνθέσει ένα έργο από ωμό κρέας και λαχανικά (αδιάφορα αν ψυχικά το προετοίμαζε για την αιωνιότητα , για το θεό η για τον εαυτό του, λέξεις ανθρώπινα ταυτόσημες , μα παραγνωρισμένες στην ουσία τους) καταλαβαίνοντας τον εξίσου με τον Φειδία , που έδωσε μεν στον έργο του μια χρονικοιστορικη υπόσταση, χωρίς όμως να κάνει τίποτα παραπάνω στα πλαίσια της υποστασιακής αιωνιότητας , για την οποία δεν υπάρχει ούτε ποσόν ,ούτε χρονική διάρκεια , και που για αυτήν ένα δευτερόλεπτο δεν έχει διαφορά από τρία δισεκατομμύρια  αιώνες, χάρη στις βουλητικές και στην δυναμική της χροιά , που μόνο στα άτομα νοούνται, και κανένα δεν νοιάζει ο αριθμός των ατόμων αυτός.

Βλέποντας πως η χρονικο- ιστορική αυτή κατοχύρωση είναι ότι πιο ξένο κι απατηλό υπάρχει για τους ανθρώπους , κι επιπλέον μισώντας τον εθνικό τουρισμό και τις εφιαλτικές αρθρογραφίες  a propos!

Νομίζοντας πως κάνουμε μια  ψυχικά και καλλιτεχνικά ανώτερη πράξη, τόσο αισθητικής όσο και ζωικής περηφάνιας, θεσπίζοντας αυτού του είδους τον μηδενισμό –όντας  εξάλλου σίγουροι πως όλη η γελοία και ψεύτικη επιβίωση όχι μόνο δε συγκρίνεται ,έστω και μειονεκτώντας με ένα λεπτό ενεργητικής δράσης, κι απόλαυσης, αλλά και καλλιτεχνικά είναι βλαβερή, προετοιμάζοντας μόνο ερασιτέχνες περιηγητές κι ευνούχους ως κι αυνανιζόμενους συγχρόνους ποιητές και ζωγράφους, αφού ούτε καν –στην περίπτωση μας- στον ιστορικό της αισθητικής μας δεν ανήκει.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

1. να θέσουμε καθαρά σκοπό μας την ανατίναξη αρχαίων μνημείων ,την προπαγάνδα κατά αρχαιοτήτων , και κατά πάσα αντικείμενου που μας αρέσει.

2. πρώτη καταστροφή ορίζεται η ανατίναξη και η τελεία κατεδάφιση του Παρθενώνα που μας έχει κυριολεκτικώς πνίξει […]

[…]10. Η προκήρυξη αυτή δεν αποσκοπεί παρά να δώσει ένα μετρό από το σκοπό μας . Είναι ένα   βλήμα που ξεκινάει με λίγες πιθανότητες για στόχο στους πολλούς , μα που δεν επιζητεί παρά ελαχίστους.

Σύνδεσμος Αισθητικών Σαμποτέρ Αρχαιοτήτων 1945    

Άπαντα Γεώργιου Μακρή εκδόσεις «Εστία»

 

 

 

 

 

 

Είμαστε εμείς οι ονειροπαρμένοι τρελλοί της γης
με τη φλογισμένη καρδιά και τα έξαλλα μάτια
Είμαστε οι αλύτρωτοι στοχαστές και οι τραγικοί ερωτεύμενοι 
Χίλιοι ήλιοι κυλούν μέσα στο αίμα μας
κι ολούθε μας κυνηγά το όραμα του απείρου
Η φόρμα δε μπορεί να μας δαμάσει
Εμείς ερωτευτήκαμε την ουσία του είναι μας
και σε όλους μας τους έρωτες αυτήν αγαπούμε
Είμαστε οι μεγάλοι ενθουσιασμένοι κι οι μεγάλοι αρνητές
Κλείνουμε μέσα μας τον κόσμο όλο και δεν είμαστε τίποτα απ’ αυτόν τον κόσμο 
Οι μέρες μας είναι μια πυρκαγιά κι οι νύχτες μας ένα πέλαγο
Γύρω μας αντηχεί το γέλιο των ανθρώπων
Είμαστε οι προάγγελοι του χάους

χειρ. Γεωργίου Μακρή
Γραπτά Γωργίου Μακρή, εκδόσεις «Εστία».

undefined

Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας

Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Libertarian Municipalism από τη Janet Biehl και Murray Bookchin. 1997.

Janet Biehl’s, H πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Libertarian Municipalism, είναι μια συνοπτική έκθεση της θεωρίας Murray Bookchin για την πολιτική δράση. Η Biehl καθιστά σαφές ότι οι ιδέες που εμφανίζονται σε αυτές τις σελίδες είναι όλες του Bookchin και ότι μόνο η άρθρωση είναι δική της. Είναι μοναδικά κατάλληλη για να το κάνει αυτό, δεδομένου ότι είναι συνεργάτης του Bookchin για περισσότερο από δέκα έτη καθώς επίσης και ότι η φιλοσοφία είναι δικαίωμά της. Το ότι η Biehl γράφει στη θέση του Bookchin είναι ένα από τα δυνατά σημεία του βιβλίου. Δανείζει μια πειθαρχία και μια σαφήνεια στη σκέψη Bookchin που είναι μερικές φορές δύσκολο να βρεθεί στα κείμενα του ίδιου του Bookchin. Ο Bookchin έχει εξαιρετική τάση για πολεμική και στα βιβλία του σωριάζει τις καταγγελίες του πολιτικού αντιπάλου ανά περίπτωση, σε τέτοιο σημείο που πολλές φορές τα γραπτά του μιλούν περισσότερο για το τι δεν πιστεύει παρά για το τι υποστηρίζει.. Σε αντίθεση, αυτό το βιβλίο επικεντρώνεται στο προκείμενο και καθένας μη γνώστης των ασήμαντων συγκρούσεων αναρχικών και οικολογικών κινημάτων θα βρει αυτό το βιβλίο ιδιαίτερα προσιτό.

Αυτό το βιβλίο βοηθά επίσης να καταστήσει τις ιδέες Bookchin προσιτές με τη συλλογή  υλικού που έχει μέχρι τώρα εμφανιστεί μόνο στα περιοδικά, σε ενημερωτικά δελτία του Bookchin, στις πράσινες σημειώσεις. Οι ιδέες που αναπτύσσονται σε αυτό το βιβλίο υπάρχουν επίσης και στο βιβλίο του Bookchin Από την αστικοποίηση στις πόλεις αλλά σε αυτό τον τόμο είναι εύκολο να χαθεί κάποιος στη μάζα των ιστορικών λεπτομερειών και να μη φθάσει ποτέ στα μαθήματα στο πώς να κάνει απελευθερωτικό δημοτικισμό στο σημερινό κόσμο.

Έτσι τι είναι απελευθερωτικός δημοτικισμός; Είναι μια θεωρία αναρχικών περί δημοκρατίας. Αλλά είναι επίσης η σύσταση του Bookchin ως προς τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να πάμε για την παραγωγή της επανάστασης.

Ο απελευθερωτικός δημοτικισμός είναι ουσιαστικά αναρχικός στις αρχές του, που επισύρει τις αρχές του στις συλλήψεις αναρχικών για άμεση δημοκρατία αλλά και επάνω στις παραδόσεις και τα ιστορικά παραδείγματα που εξετάζονται όχι συχνά από άλλους αναρχικούς (αν και μερικοί αναγνώστες θα θυμηθούν την αμοιβαία βοήθεια του  Kropotkin). Ο Bookchin επιστρέφει στις αθηναϊκές ρίζες της δυτικής παράδοσης, καθώς επίσης και την έμπνευση σχεδίων από τις μεσαιωνικές πόλεις, τη Γαλλική Επανάσταση, την κοινότητα του Παρισιού και τις συνεδριάσεις των κωμοπόλεων της Νέας Αγγλίας σαν μερικές από τις πολλές στιγμές της αστικής άμεσης δημοκρατίας στην ιστορία μας. Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης τις χρήσιμες επεξεργασίες των ιδεών της διοικητικής αποκέντρωσης και της δημιουργίας ομοσπονδιών.

Εκτός από το ρόλο της ως θεωρία της αλλαγής, ο απελευθερωτικός δημοτικισμός περισσότερο πιθανώς να περιγράφει πώς μια κοινωνία αναρχικών θα λειτουργούσε πραγματικά. Σε έναν μεταβιομηχανικό κόσμο, πρέπει να αναρωτηθούμε εάν η κοινότητα αγροτών και η κολεκτίβα εργοστασίων είναι πραγματικά τα πρότυπα που ισχύουν για την επόμενη επανάσταση. Ο Bookchin μας οδηγεί προς τις ιδέες του δημοτικισμού που βασίζεται στον δημοτικό κοινοτικό έλεγχο, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου των αποφάσεων πάνω σε αυτό που παράγεται στα εργοστάσια.

Μια τέτοια μετατόπιση προς την πόλη και τον έλεγχο της γειτονιάς γίνεται επίσης απαραίτητη με την οικολογική σκέψη – η ζωή και των ατόμων και της κοινότητας επηρεάζεται από τον έλεγχο αποφάσεων πώς η ενέργεια παράγεται, την υγεία και τις περιβαλλοντικές επιδράσεις της ρύπανσης, και ποια προϊόντα γεμίζουν τις καθημερινές ζωές μας. Για τον κοινωνικό οικολόγο, αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας μέσω της ζωής μας σε σχέση με τη φύση, και μέσω της δημοκρατικής συμμετοχής, και όχι μέσω της εργασίας μας.

Σαν επαναστατική μέθοδος, ο απελευθερωτικός δημοτικισμός είναι πιο προβληματική. Ο Bookchin, ειδικά μέσω της εργασίας του στην οικολογία της ελευθερίας, έπαιξε έναν κύριο ρόλο στην κίνηση του σύγχρονου αναρχισμού μακριά από μια απλή αντίθεση στο κράτος και προς μια αντίθεση σε όλες τις μορφές κυριαρχίας. Σε αντίθεση, ο απελευθερωτικός δημοτικισμός δεν έχει ένα σαφές πρόγραμμα για το κράτος, επίσης έχει ένα δυσδιάκριτο πρόγραμμα για την αντικατάσταση της κεφαλαιοκρατίας, και σχεδόν καμία συμβολή που έχει να κάνει με την πάλη ενάντια σε άλλες μορφές κυριαρχίας. Θα φαινόταν ότι ο απελευθερωτικός δημοτικισμός δεν έχει τίποτα να μάθει από τη σύγχρονη αριστερή σκέψη και αυτό που προτάσσει είναι ένα πρόγραμμα που αφορά το 19^ο αιώνα και τη διεκδικήσει της δημόσιας σφαίρας από το κράτος.

Ζούμε σε έναν χρόνο της παγκοσμιοποίησης, στον οποίο οι εταιρίες γίνονται ισχυρότερες από τα έθνη. Δικός μας είναι ένας χρόνος στον οποίο η περίπλοκη προπαγάνδα και η χρήση των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας είναι ισχυρότερα όπλα για τον κοινωνικό έλεγχο από τις συσκευές αστυνομίας του κράτους. Αλλά δεν υπάρχει καμία προσπάθεια σε αυτό το βιβλίο να αντιμετωπιστούν αυτές οι νέες πραγματικότητες, ούτε να ενσωματωθούν οι προσπάθειες εκείνων που έχουν αρχίσει να δίνουν αποτελεσματικές απαντήσεις. Βεβαίως δεν υπάρχει κανένα παράδειγμα που προέρχεται από το σημερινό αστικό ακτιβισμό, ούτε για να παρέχει ένα πλαίσιο διαβίωσης που να μεταχρονολογεί την κοινότητα του Παρισιού. Αυτή η απόσυρση από τη σύγχρονη σκηνή δίνει στην πολιτική της κοινωνικής οικολογίας έναν παράξενο τόνο της αποσύνδεσης και της αφέλειας.

Κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι η απουσία οποιασδήποτε συζήτησης για το ρατσισμό, το σεξισμό, την πολιτική ταυτότητα, τον ακτιβισμού των μέσων, κ.λπ., οφείλεται στους περιορισμένους σκοπούς του βιβλίου. Αλλά κατά την ανάγνωση του κειμένου κάποιος αποκτά το συναίσθημα ότι αυτός ο αποκλεισμός είναι σκόπιμος, ένα συναίσθημα που ενισχύεται μόνο από μια συνειδητοποίηση της στάσης του Bookchin απέναντι σε άλλα ρεύματα του σύγχρονου αναρχισμού και του ακτιβισμού. Απλά τεθειμένοι, είναι όλοι σάπιοι, και μοιραία αλλοιωμένοι από αστικό τρόπο ζωής.

Είναι εδώ ότι μπορούμε να βρούμε μια εξήγηση για την απουσία ενός απελευθερωτικού σοσιαλιστικού κινήματος. Αυτές οι ιδέες ήταν στο δημόσιο χώρο για δέκα έτη τώρα, αλλά έχουν υπάρξει μόνο άκαρπες και δοκιμαστικές προσπάθειες να εφαρμοστούν. Οι ιδέες του Bookchin είναι  αρκετά ισχυρές και αξίζουν περισσότερα αλλά τις έχει καταστήσει ,ο ίδιος, αποστειρωμένες και ηθοπλαστικές. Χειρότερα, έχει εργαστεί σκληρά ώστε να αλλοτριώσει το φυσικό ακροατήριο του βιβλίου του καθιστώντας ξεκάθαρο στους ακτιβιστές που έχουν την ικανότητα και την πείρα που χρειάζεται ώστε να εφαρμοστούν αυτές οι ιδέες ότι δεν είναι καθόλου ευπρόσδεκτοι στη δική του εκδοχή περί απελευθερωτικού δημοτικισμού.

Η πολιτική της κοινωνικής οικολογίας: Απελευθερωτικός Δημοτικισμός είναι, εν τούτοις, ένας άριστος εγχυτήρας και, σε 176 σελίδες, και μια γρήγορη εισαγωγή σε αυτό το ρεύμα της σκέψης αναρχικών. Αλλά θα χρειαστεί και άλλους διανοητές πέρα από τον Bookchin και τη Biehl για να ξαναζήσει και να επικρατήσει.

Μια σύντομη ιστορία σχετικά με το Punk με αφορμή το θάνατο του Joe Strummer μέλους του συγκροτήματος Clash.

Η αυθεντική Punk σκηνή έτρεξε όπως και η καριέρα των περισσοτέρων από τα αστέρια της, φωτίζοντας δυνατά σαν τη πυρκαγιά για ένα σύντομο χρονικό διάστημα και μετά τσακίστηκε στις ίδιες της, τις στάχτες. Η σημασία της όμως μπορεί να κριθεί από την επιρροή που έχει στη μουσική γενικότερα από τη στιγμή που εμφανίστηκε καθώς επίσης και από τους μύθους ή τα δεδομένα που την αφορούν και  που έχουν φτιαχτεί γύρω από αυτή.

Ένα από αυτά τα δεδομένα  είναι ότι η Punk λειτούργησε λιγότερο ως μουσικό ρεύμα και πολύ περισσότερο σαν ψυχική κατάσταση, αλλά αυτό ήταν αλήθεια τις μέρες πριν το Punk γίνει κυρίαρχο και πέσει θύμα της μόδας.

Παρόλο που η προέλευσή του μπορεί να αναζητηθεί όσο παλιά στο χρόνο θέλουμε, μια και η κάθε γενιά είχε τη δική της υποκουλτούρα που διαταράσσει την κυρίαρχη τάξη, το punk όπως το ξέρουμε ξεκίνησε στις αρχές του 1970.

Συγκροτήματα όπως οι the Fugs, οι MC5 και The Stooges έσπειραν τους σπόρους, αλλά τα πρώτα συγκροτήματα που είχαν το χαρακτηριστικό ύφος και στάση ήταν οι New York Dolls και οι Television που ξεπήδησαν από μια μικρή μουσική σκηνή της Νέας Υόρκης.

Ο McLaren είδε κάτι ξεχωριστό στους Television και ειδικότερα στον μπασίστα του συγκροτήματος Richard Hell και αυτό δεν ήταν τίποτε άλλο από το περίεργο κούρεμα και τα σκισμένα ρούχα. Αυτό το ύφος το πήρε μαζί του στο Λονδίνο και από τότε έγιναν χαρακτηρίστηκα των Punk.

Και στις δύο πλευρές του ατλαντικού όλο και περισσότεροι απογοητευμένοι νέοι έψαχναν για κάποιο είδος διαφυγής από τους περιορισμούς της κοινωνίας, την ανεργία, τις φυλετικές εντάσεις. Οι κοινωνικές διαταραχές της περιόδου έριχνε λάδι στη φωτιά των ανησυχιών τους.

Το Punk ;έμενε στο παρασκήνιο και χαρακτηριζόταν ως περιθωριακό μέχρι που δύο συγκροτήματα οι Ramones και οι Sex Pistols έκαναν την προσοχή του κόσμου να στραφεί γύρω από αυτό. Όχι μόνο έγιναν εξαιρετικά επιτυχημένα συγκροτήματα χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια, αλλά , και αυτό είναι το σημαντικότερο, έδειξαν στον κόσμο ότι για να είσαι σε ένα συγκρότημα δεν αρκεί το ξέρεις κάποιο μουσικό όργανο και να είσαι καλός σε αυτό αλλά πρώτιστα πρέπει να έχεις κάτι να πεις.

Ένας μύθος λέει ότι ο Joe Strummer δημιούργησε τους Clash αμέσως μετά αφού είδε ζωντανά σε μια παράσταση τους Sex Pistols. Μια άλλη ιστορία λέει ότι τα μέλη των Clash Paul Simoson και Mick Jones εξομολογήθηκαν στα μέλη τους συγκροτήματος Ramones ότι ήταν μια ζωντανή τους εμφάνιση που τους έδωσε το κουράγιο να φτιάξουν το συγκρότημα. Όποια και αν είναι η αλήθεια , οι Sex Pistols, έγιναν αντικείμενο σκληρής κριτικής, μια και ο McLaren χρησιμοποιούσε αρκετά πράγματα που είχε δει στις υπόγειες μουσικές σκηνές της Νέας Υόρκης με αποτέλεσμα το Punk να απογοητεύσει τόσους πολλούς όσοι ήταν αυτοί που εμπνεύστηκαν από αυτό.

Συγκροτήματα όπως οι Clash, οι Buzzcoks, οι Joy Division, και οι  Stranglers ακολούθησαν καθώς το Punk συνέχυσε μέσα στο χρόνο για να φτάσουμε στο σήμερα με συγκροτήματα όπως οι Green Day, οι Rancid και οι Blink 182.

25 χρόνια μετά την εμφάνιση της αυθεντικής Punk σκηνής, ένας καινούργιος μουσικός ήχος δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας στοιχεία της Punk με χαρακτηριστικά συγκροτήματα του Strokes και Yeah Yeah Yeah. Κάποιοι κυνικοί όμως λένε ότι οι συγκεκριμένοι δίνουν μεγαλύτερη σημασία στο πως φαίνονται και παρουσιάζονται ώστε να μοιάζουν με το παρελθόν παρά να παράγουν κάτι καινούργιο.

Όσο αφορά τα αυθεντικά Punk συγκροτήματα, τα μέλη τους τώρα είναι μεσήλικές και έχουν παραμεριστεί με το πέρασμα του χρόνου.

Τελειώνοντας αυτό που έχει μείνει είναι το ότι τα παλιά αυθεντικά Punk συγκροτήματα ήταν πρωτοπόρα και γκρεμίζοντας όλα τα προηγούμενα μουσικά και κοινωνικά ήθη έδειξαν ότι τα πάντα είναι δυνατά.

Οσοι και οσες εψαχναν υλικο απο τους ωχρα που ειχε ηχογραφηθει προ του 94 καιm
μπορει να το βρει εδω

http://tapesgoneloose.blogspot.com/2008/09/ohra-speirohaiti-early-demos.html