Ο χρόνος στην αρνητική ουτοπία

Ο χρόνος έχει σημασία, μόνο όταν επιτελεί κάποιο έργο στο καπιταλισμό. Πιο συγκεκριμένα, καθώς οι κοινωνικές σχέσεις ποσοτικοποιούνται, ο χρόνος είναι συνάρτηση της εργασίας. Το citius-altius-fortius συνδέεται με την αγωνιά ενός κόσμου να αναπτύσσεται υλικά επί άπειρον. Η σημερινή χρονική κατακερμάτιση  σε πολύ μικρά υποσύνολα, οφείλεται στην προσδοκία της αύξησης της παράγωγης.

Μέσα από τις εργασιακές συνθήκες, οι όποιες αντικατοπτρίζουν την σημερινή κοινωνική οργάνωση, δημιουργείται η αίσθηση μιας αόριστης επανάληψης της επανάληψης. Αυτή η ψευδοκυκλικότητα είναι, φαινομενικά, διαιρεμένη σε εργάσιμο και ελεύθερο χρόνο. Αυτός ο κατακερματισμός αντανακλάται και στο κοινωνικό υποκείμενο. Αυτή η επανάληψη της δεινότητας, αποτελεί επανάληψη δυο διαφορετικών πρόσωπων που ενώνονται σε μια ψευδο-ενότητα, η οποία αναπαράγει τη γλωσσά των διαχωρισμών.

Η τυραννία των δευτερόλεπτων μέσα στην εργασιακή διαδικασία και όχι μόνο, είναι συνιστώσα στην μηχανοποίηση του υποκειμένου και ταυτόχρονα στην έκλειψη του. Η δημιουργία ως κοινωνική πρακτική χάνεται κάπου στα γρανάζια των συγκεκριμένων επιλογών της παράγωγης. Αυτή η διαδικασία δεν παραμένει μόνο, στο επίπεδο του εργασίμου χρόνου αλλά επεκτείνεται και στον ελεύθερο μέσω της κατανάλωσης.

Ο καπιταλιστικός χρόνος δεν αρκείται να διασπαστεί μόνο σε δευτερόλεπτα. Ο χρόνος δε πρέπει να σπαταλιεται, πρέπει να αποσπαστεί οικονομικό όφελος από αυτόν κάθε στιγμή. Αυτή η σχιζοφρενής σχέση άτομου και χρόνου έχει τη μορφή νεύρωσης η οποία δύσκολα γίνεται αντιληπτή. Εφόσον η διαδικασία της παράγωγης στον κόσμο-εργοστάσιο διαχέεται στο κοινωνικό γίγνεσθαι, το υποκείμενο χάνει τις ιδιότητες της δημιουργίας και αντίστασης. Η κατανάλωση είναι το magnum ipso, η καθολικότητα η οποία επικαθορίζει τις κοινωνικές σχέσεις και επομένως την σύνδεση τους με το χρόνο.

Η ψευδαίσθηση που έρχεται με την κατανάλωση σκουπιδιών, εσώκλειει το φετιχισμό του εμπορεύματος, ο όποιος αποκτά δίκια του χωροχρονική υπόσταση. Η κατανάλωση ψευδαισθήσεων, ταυτόχρονα εμπεριέχουν αλλά και ξεπερνούν τη την αίσθηση ψευδοκυκλικοτητας του καπιταλιστικού χρόνου. Οι διαμεσολαβήσεις του εμπορεύματος και των εικόνων του, δημιουργούν «κόσμους απόδρασης».

Ο θεαματικός χρόνος  αφαιρει από τις αισθήσεις την έννοια του ανεπίστρεπτου καθώς η έννοια του κενού και του «αιώνιου παρόντος» κυριαρχεί. Μέσα στα θεαματικά κοσμοείδωλα, οι αισθήσεις πρέπει να φιλτραριστούν μέσα από την κατανάλωση εικονικών κόσμων. Οι κούκλες Barbie και οι ήρωες τύπου Superman εκφράζουν μια αέναη χρονικότητα, η οποία αναπαράγει τη κοινωνική λήθη, μέσα σε ένα κόσμο από τσιμέντο, γυαλί και νέον.

Μέσα στο θεαματικό κόσμο ο χρόνος χάνει την υπόσταση του. Οι κοινωνίες του Όργουελ διαγράφουν από την κοινωνική συνείδηση εικόνες εξαθλίωσης, φόβου και τρόμου. Ο ελεύθερος χρόνος είναι μόνο μια επίφαση, εφόσον είναι η κατανάλωση του εργασίμου. Μέσα στο χρόνο των ψευδών προβόλων ενός βαρβάρου κόσμου, πρέπει να κυριαρχήσουν οι εικόνες της πλαστικής ευδαιμονίας. Η προβολή της ζωής των αστών κυριών και των τσιρακιών τους, οφείλουν να κατακλύσουν το κοινωνικό ασυνείδητο και όχι οι νεκροί εργάτες, οι άστεγοι και η βαρβαρότητα των σκυλιών των πρώτων.

Το ερώτημα γιατί οδεύουμε σε μια νέα εποχή βαρβαρότητας  αποκτά σημασία, όχι μονό γιατί ο καπιταλισμός ολοκληρώνει την εννοιολογική του σύλληψη, αλλά επειδή νέα πεδία ολοκληρωτισμού  ανατέλλουν και η αρνητική ουτοπία του Όργουελ πραγματώνεται. Οι δυνάμεις της αντίστασης και της δημιουργίας αφομοιώνεται και εξαφανίζονται.

Το Auswitz, κατά ένα ειρωνικό τρόπο αποτελεί την αλήθεια αυτού του πολιτισμού. Διάμεσο της φρικαλεότητας του, εκφράζονται  οι συνιστώσες αυτού του κόσμου. Από ότι «η εργασία απελευθερώνει» μέχρι και τον εξοβελισμό της διαφορετικότητας. Ο χρόνος στον καπιταλισμό δεν είναι κάτι το ενιαίο, αλλά διαιρέσεις ενός κόσμου όπου το Αuswitz και τα γκούλαγκ έχουν διαχυθεί ως πραγματικότητες στην κοινωνική συνείδηση.

Η διαίρεση συνίσταται, στην συνολική κατακερμάτιση  του υποκειμένου όταν το τελευταίο ταυτίζεται με το αντικείμενο. Ο κάθε κατακερματισμός εμπεριέχει τη δίκια του χρονική διαίρεση, όπου τα νέα Άουσβιτς τα οποία αναδύονται δεν είναι απλώς στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά οικουμενικότητες σε ένα κόσμο διάχυτης βαρβαρότητας. Η ουτοπία συναντά το αρνητικό της και ο διαιρεμένος χρόνος δεν είναι παρά μια πτυχή της.